Θυρανοίξια Αγίων Θεοδώρων: Η Αθήνα ανακτά μια ψηφίδα της ιστορίας της
Στη μακρά ιστορία του χτυπήθηκε από δύο βόμβες.
Μετατράπηκε ακόμη και σε αχυρώνα και στο κωδωνοστάσιό του «κρύβεται» ένα τέμπλο.
Στέκει στην αρχή της οδού Ευριπίδου, στη μικρή πλατεία που διαμορφώθηκε το 1981, και ελεύθερος πλέον από τη μεταλλική περίφραξη που τον κρατούσε «αιχμάλωτο» από το 2019 ανοίγει από σήμερα τις πύλες του για να υποδεχτεί πιστούς και επισκέπτες, ενώ αύριο στο εσωτερικό του θα τελεστεί η ακολουθία των Α’ Χαιρετισμών.
Ο λόγος για τον ναό των Αγίων Θεοδώρων, τη μικρή βυζαντινή εκκλησία που ανεγέρθηκε πριν από το 1049 και επιστρέφει στη ζωή της πόλης ως μια πολύτιμη ψηφίδα της ιστορίας της, καθώς η εξωτερική της όψη ανήκει στον 11ο αι. και το εσωτερικό της στον 19ο αι.
Θεμελιωμένος ο ναός πάνω στα λείψανα μεγάλης κλίμακας οικοδομήματος που χρονολογείται στη ρωμαϊκή περίοδο και κατασκευασμένος από αττικό κογχυλιάτη λίθο, με εξωτερικές διαστάσεις 12,85×11,60 μ. και ύψος 12,20 μ., έπαψε να λειτουργεί πριν από πέντε χρόνια, οπότε και ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξής του, που χρηματοδοτήθηκαν με κοινοτικά κονδύλια ύψους 1,9 εκατ. ευρώ.
«Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό», λέει στα «ΝΕΑ» η αρχαιολόγος της Εφορείας Πόλεως Αθηνών και υπεύθυνη έργου Αργυρώ Καραμπερίδη. «Ο ναός είναι πλέον φωτεινός, γεμάτος χρώματα, καθώς καθαρίστηκαν οι αγιογραφίες του, το μαρμάρινο τέμπλο και ο άμβωνας και αποκαλύφθηκε το δάπεδό του, που ήταν για χρόνια καλυμμένο. Η ολοκλήρωση κάθε εργασίας μάς έδινε και νέες όψεις της ζωής του μνημείου», προσθέτει.
Εκτός κέντρου της πόλης, σε μια περιοχή με αγροτικό χαρακτήρα την εποχή κατασκευής του, ο ναός των Αγίων Θεοδώρων, ο οποίος είναι παρεκκλήσιο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και όχι ενοριακός ναός, δεν αποκλείεται να αποτελούσε καθολικό μονής, ενώ η κτητορική επιγραφή στη δυτική όψη του – κτήτορας ήταν ο σπαθαροκανδιδάτος (χαμηλόβαθμο στέλεχος της διοικητικής ιεραρχίας του βυζαντινού κράτους) Νικόλαος Καλόμαλος – αναφέρει αφιέρωση σε έναν μόνο μάρτυρα.
«Οι εξωτερικές όψεις του ναού κατά 90% διατηρούν τα στοιχεία της εποχής που ανεγέρθηκε, του 11ου αι. Στο εσωτερικό του ο διάκοσμος ανήκει στον 19ο αι. και οφείλεται στην πρώτη, τρόπον τινά, “επιστημονική αναστήλωση”, η οποία πραγματοποιήθηκε σε μια εποχή κατά την οποία τα βυζαντινά μνημεία δεν έχαιραν ιδιαίτερης αναγνώρισης», εξηγεί η κυρία Καραμπερίδη. Οι πρώτες επεμβάσεις έγιναν και με χορηγία του Οθωνα και της Αμαλίας. Περί το 1840 ανεγείρεται το κωδωνοστάσιο, στο οποίο έχουν ενσωματωθεί εξαιρετικής τέχνης τμήματα βυζαντινού τέμπλου που ίσως προέρχονται από το αρχικό τέμπλο του ναού. Και το 1879 χρονολογούνται η τοποθέτηση του νέου από πεντελικό μάρμαρο τέμπλου και οι εργασίες τοιχογράφησης, ενώ λίγο αργότερα τοποθετήθηκε και ο επίσης από πεντελικό μάρμαρο άμβωνας.
•
Ο αγιασμός των θυρανοιξίων του ναού θα τελεστεί παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και με την ευλογία του Μακαριοτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμου Β’ σήμερα
στις 12.00