ABD Avrupa’yı yüzüstü bıraktı
ABD Başkanı Donald Trump'ın çarşamba günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile 1,5 saatlik bir telefon görüşmesi sonrası "Ukrayna'da barışı sağlamak için anlaştıklarını" açıklaması, Washington'ın Avrupalı müttefiklerini ortada bıraktı. Trump'ın açıklamalarına gelen tepkiler, Avrupalı liderlerin bu görüşmeden tamamen habersiz olduğunu ortaya koydu. ABD Başkanı'nın ilk görev döneminde de Avrupa'yı ikincil ve yönetilebilir bir ortak olarak gördüğü biliniyordu ancak Trump'ın son adımı Atlantik'in doğu yakasındaki müttefiklerini yok saydığını gösterdi.Financial Times'a konuşan bir Avrupalı yetkili Trump'ın mesajını "Ödemeleri sen yap, hiçbir kazanç elde etme, toplantılara katılma ve çeneni kapa" olduğunu belirterek yaşanan şoku ve şaşkınlığı gözönüne serdi.
ŞOK HEGSETH ILE BAŞLADI
Trump'ın, Putin ile görüşmesinden önce Avrupa'ya ilk şok ABD Savunma Bakanı Peter Hegseth'ten geldi. Hegseth NATO-Ukrayna Temas Grubunda yaptığı açıklamada, ABD'nin değişen küresel öncelikleri çerçevesinde Avrupa'nın artık merkezde olmadığını belirterek adeta "Başınızın çaresine bakın" mesajı verdi. Çin ve sınır meselesine işaret eden Hegseth Ukrayna'da da 2014 öncesi sınırlara dönüşün mümkün olmadığını belirtirken, Kiev'in NATO üyeliğine kapıyı kapaması ve Ukrayna'nın güvenliği ile yeniden inşasının Avrupa tarafından karşılanması gerektiğini belirtmesi ve NATO'nun 5. maddesinin uygulanamayacağını belirtmesi Rusya'ya büyük ödün vermek olarak değerlendirildi.
DEPREM OLUŞTURDU
Hegseth'in açıklamaların şokunu atlatmayan Avrupa, akşam saatlerinde Trump'ın Rusya lideri Putin ile "uzun ve verimli bir görüşme gerçekleştirdik" ifadesiyle adeta krize girdi. Trump'ın açıklamasında Rusya ile tarihsel bağlara İkinci Dünya Savaşı üzerinden gönderme yapması, kıtanın Washington ile Moskova arasında paylaşıldığı Soğu Savaş dönemini akıllara getirdi. ABD Başkanı'nın Ukrayna'da ateşkes konusunda müzakerelere başlama konusunda anlaştığını belirtmesi de, Avrupa'yı tamamen süreçten dışladığını gösterdi.
ZİRVE İÇİN ADRES SUUDİ ARABİSTAN
Trump'ın Putin ile görüşmek için Avrupa'da bir nokta yerine Suudi Arabistan'ı işaret etmesi de, Avrupa'nın küresel alandaki rolünü ikinci olana indirgemek olarak değerlendirildi. ABD Başkanı ile Putin son yüz yüze görüşmelerini finlandiya'nın başkenti Helsinki'de gerçekleştirmişlerdi.
3 TRİLYON DOLARLIK YÜK
Trump ile Hegseth'in açıklamaları ışığında Ukrayna'da savaşın ABD'nin belirttiği şekilde bitmesi halinde Avrupa'ya büyük siyasi bedelinin dışında, 3 trilyon dolarlık bir faturanın çıkmasına da sebep olacak. Bloomberg'in hesaplamalarına göre sadece Ukrayna ordusunun yeniden yapılanması için 175 milyar dolar gerekiyor. Yine, Ukrayna'ya konuşlandırılacak 40 bin kişilik bir éBarışı Koruma Gücünün önümüzdeki 10 yıl için masrafının 30 milyar dolar olacağı belirtildi. ABD güvenlik şemsiyesini kaybeden Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını GSMH'nın yüzde 3,5'uğuna çekmesi de 2,7 trilyon dolarlık bir maliyete sebep olacak. Hakeza savaş sonrası Ukrayna'nın yeniden inşa maliyetinin de 230 milyar doları bulabileceği kaydediliyor.
ŞAŞKINLIKLARINI GİZLEYEMEDİLER
ABD'nin Ukrayna savaşı ve Avrupa'nın güvenliğine ilişkin çıkışlarının ardından avrupalı liderler şaşkınlıklarını gizleyemedi.Fransa, Almanya, Polonya, İtalya, İspanya ve İngiltere; ABD ile Rusya arasında diplomatik temasların arttığı bir dönemde yaptıkları ortak açıklamada, Ukrayna'da kalıcı barışın "Kiev yönetimi ve Avrupasız" sağlanamayacağı tepkisini gösterdi. Açıklamada, "Ukrayna'nın sağlam güvenlik garantilerinden faydalanması gerektiği" ve "Ukrayna'da adil ve kalıcı bir barışın güçlü bir transatlantik güvenliği için gerekli koşul olduğu" belirtildi. Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, Avrupa'nın da bu müzakerelerin parçası olması gerektiğini belirterek, "Benim için Avrupa'nın müzakerelere dahil olması gerektiği açıktır ve bu konuda hiçbir şüphe yoktur" dedi. Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu, Ukrayna'nın "güçsüz" olduğu barış müzakerelerinin Avrupa'yı "dramatik güvenlik durumuna" sürükleyeceğini belirtti.
ZELENSKI: UKRAYNASIZ OLMAZ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile savaşın geleceği konusunda açıklamalar yaptı. Gazetecilere konuşan Zelenski, "Ukrayna'nın dahil olmadığı hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceğini" söyledi. Müzakerelerin, Rusya ile ABD arasında ikili bir görüşmeye dönüşmesinin "Her şeyin Putin'in planına göre gitmesi" anlamına geldiğini belirten Zelenski "Ukrayna olmadan Ukrayna'dan söz edilemez" ve "Avrupalıların da müzakere masasında olması gerekiyor" tepkisini gösterdi. Zelenski ülkesi için önceliğin ABD'nin dahil olduğu "güvenlik garantileri" olduğunu vurguladı. Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ülkesindeki maden kaynaklarıyla ilgili işbirliği yapmak üzere ABD tarafıyla görüşmeye başladıklarını bildirdi.
Putin ve Trump anlaştı: Barış müzakereleri başlıyor
Trump döneminde Türkiye ile ABD arasındaki ticaret artacak
Trump ile Putin görüşmesi için mutabık kalındı: Kremlin Sözcüsü Peskov'dan açıklama