Gazze'yi imar etmeye çocuklardan başladılar
Bir grup meslek profesyonelinden oluşan Just Together / İnsanlık İçin Tasarım İnisiyatifi, düzenlediği çalıştay ile çocuk ve mekân ilişkisi üzerinden çocukların rehabilitasyonunu mekânı rehabilite ederek sağlamayı hedefledi. Gazze’de 7 Ekim saldırılarından sonra harekete geçen Just Together / İnsanlık İçin Tasarım İnisiyatifi, geleceği yeniden imar etmek üzere, “Bir İyileştirici Olarak Mekân: Yıkım Sonrası Dezavantajlı Çocuk Mekânları Rehabilitesi” çalıştayını düzenledi.
- Profesyonelleri teorik ve pratik üretim için bir araya getiren çalıştayda amaç maruz bırakılan değil, hak edilen onurlu bir hayat için gerekliliği vurgulandı. Gazze’ye yapılan saldırılar karşısında, gördükleri vahşet, yıkım ve üzüntü onları, “Gazze için ne yapabiliriz?” sorusunu sormaya yöneltti. Gazze ’de evlerin, ibadethanelerin, hastanelerin, eğitim kurumlarının, tarihi eserlerin, tarım alanlarının ve sosyal alanların yıkılıp yok edilmesi üzerine harekete geçtiler. Savaşın yıkıcılığı karşısında dertlendiler, yeniden inşanın umuduna inandılar, aynı amaç için bir araya geldiler. Kolektif çalışmanın gücüne inanlar farklı uzmanlık alanları ile çalıştaya katkı sundular.
Gazze’nin geleceğine çalışıyorlar
Bir grup meslek profesyoneli, Gazze’deki yıkımın aynı zamanda bir uyanış ve ayağa kalkma çağrısı olduğunu düşünerek, gelecek güzel günleri hazırlıklı bir şekilde karşılamak üzere yola çıktı. Bu amaçla bir araya gelen Just Together / İnsanlık için Tasarım İnisiyatifi, sahip oldukları becerileri ve uzmanlığı Gazze’nin sadece bugünü değil geleceği için kullanmak üzere çalışmalara başladı. Bu yönde umut ve fikir olması için de bir çalıştay düzenlemeye karar verdi: “Bir İyileştirici Olarak Mekân: Yıkım Sonrası Dezavantajlı Çocuk Mekânları Rehabilitesi” ortaya çıktı.
Amaç mekân tasarımıyla rehabilitasyon
Ulusal ve uluslararası kriz bölgelerinde ilk yardım, resmî kurumlar ve sivil toplum örgütleri tarafından yapılıyor. Akut müdahalelerin ardından ise düzenli olarak takip edilmesi ve desteklenmesi gereken dezavantajlı gruplar ortaya çıkıyor. Dezavantajlı gruplar içerisinde de çocukların sosyal hayata entegrasyonu ve rehabilitasyonu önem arz ediyor. İşte bu entegrasyon ve rehabilitasyonun gerçekleştirilebilmesi akut mekân organizasyonu ile mümkün. Bu amaçla yola çıkan çalıştayda, yıkım sonrası şehirlerin yeniden inşa sürecinde dezavantajlı çocukların fiziksel ve zihinsel rehabilitasyonlarının mekân tasarımlarıyla sağlanması amaçlandı.
Pilot bölgelerde uygulanacak
Filistin’de her gün, 10 çocuk uzuvlarından en az bir tanesini kaybediyor. Gazze ise kişi başına düşen ampute çocuk sayısı bakımından dünyada en yüksek orana sahip. Uzmanlara göre çocukların yıkım sonrası fiziksel ve ruhsal hasarlarının rehabilitesi oyun alanlarının iyileştirilmesi ile mümkün. Bu sebeple oyun alanlarının standartlarının yıkım bölgesindeki çocukların yeni gerçekliğine göre
iyileştirilmesi gerekiyor. Yapılan çalıştayda, Gazze Şeridi’nde “çocuk mekânı” sağlık, psikoloji ve mimari bağlamında çocukların savaş sonrası gerçekliğine ve ihtiyaçlarına hizmet edecek şekilde tasarlanması hedeflendi.
Çalıştayın Kapsamı ve Yöntemi
Çalıştay, Eğitimci Yazar Gülsüm Çelik’in sunumu ve Just Together Sivil İnisiyatif kurucusu Mimar, Tasarımcı Saadet Dilara Karasakız’ın açılış konuşması ile başladı. Alanında uzman kişilerin yaptığı sunum ve konuşmaların etrafında şekillenen kısa panel ve eğitimlerle devam etti. “İlk Adım Çocuk” Paneli’nde Superpool Mimarlık Ofisi’nden Mimar Beyza Gürdoğan, Uzman Psikolog M. Furkan Cinisli ve Çocuk Vakfı Kurucusu Eğitimci Yazar Mustafa Ruhi Şirin panelist olarak katkıda bulundu. “Dönüşen Mekân, İyileşen Çocuk” Eğitim başlığında Nordic Playground Institue Türkiye Kurucuları Sosyolog Ege Sevinçli ile Mimar Derya İyikul, Uluslararası Doktorlar Derneği Kurucu Başkanı Prof.
Dr. Mevlit Yurtseven ile aynı kurumun Proje Koordinatörü S. Aybüke Uygur ve Uzman Psikolog Merve Özdemir sunuşlarını yaptı. Konuşmacılara insanlık paydasında tasarımın vadettiği umudu temsil eden zeytin fideleri takdim edildi. Tasarım merkezde olmak üzere konuya sağlık, psikoloji ve mimari perspektiflerinden bakıldı. Multidisipliner katılımcıların bir araya geldiği gruplarda, konu kolektif bir şekilde tartışılarak teorik üretime başlandı. Elde edilen çıktılar, tasarımcıların iş birliğinde pratik üretime altlık oluşturdu. Tasarım düzleminde veriler somutlaştırılarak basılı ve dijital mecralarda yayınlanması ve çalıştayın nihai çıktılarının prototipleri sınır bölgelerinde ve mülteci kamplarında pilot uygulama olarak hayata geçirilmesi planlanıyor.
Çalıştayda çocukların da üretim sürecine katkı sunması sağlandı. Just Together ekibinden Ergoterapist, Çocuk Gelişimci Şeyma Mercan Okumuş moderatörlüğünde, Mimarhane Çocuk ekibinden Mimar Yasemin Çetin ile ve Salıncak Çocuk Kulübü’nden Eğitimciler Makbule Kara ve İrem Nur Yeşilaltun yürütücülüğünde 14 çocuk katılımcı ile çocuk masasında pratik üretim yapıldı.
12 Nisan 2025 Cumartesi günü Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Topkapı Yerleşkesi’nde 102 kişi ile gerçekleştirilen çalıştayın düzenleme kurulunda Mimar, Tasarımcı Saadet Dilara Karasakız, Mimar H. Sena Üstün, Eğitimci Yazar Gülsüm Çelik, Yüksek Mimar Rüveyda Korkut Özçelik ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Süeda Nur Tutan yer aldı.
Just Together kimdir?
Just Together / İnsanlık İçin Tasarım İnisiyatifi, 7 Ekim 2023’te İsrail’in abluka altındaki Gazze Şeridi’ne saldırılarına karşı duyarsız kalamayan; bilgisini, mesleki uzmanlığını ve yeteneklerini insani çözümün bir parçası olarak sunmayı hedefleyen genç profesyonellerin öncülüğünde kuruldu. Mimar, fizyoterapist, hukukçu, şehir planlamacısı, yazar, grafik tasarımcı, öğretmen, fotoğrafçı, veri bilimci, ergoterapist, doktor, psikolog, sağlık çalışanı gibi çeşitli meslek gruplarından uzmanların daha iyi bir gelecek tahayyülü ile bir araya geldiği ekibin ortak gayesi, iyilik için çalışmak, Türkiye’de ve dünyada meydana gelen afet, savaş, yıkım vb. durumlarda somut bir planla müdahale tekliflerinde bulunmak.
UNRWA: Ateşkes sırasında Gazze Şeridi'ne giren stoklar tükendi