İbadeti merkeze alalım

HAZIRLAYAN: ZEYNEP BETÜL ERHUN

Sahip olduğumuz en büyük nimetlerden biri olmasına rağmen, en kolay harcadığımız nimet hiç şüphesiz ki zaman. İslam’a göre zaman ve zamana atfedilen kıymet nedir?

Zamandan ve mekândan münezzeh olan Allah Teâlâ’dır. Zamana ve mekâna muhtaç olarak yaratılan ise insan. Dünyada ergenlikten itibaren ve aklımız başımızdayken yapmamız gerekenlerden sorumlu oluruz. Bizden istenenler, bize sunulan imkânlarla sınırlıdır. Rabbimiz, tâkatimizi aşan, gücümüzün yetmeyeceği şeyleri bizden istemez. (Bakara, 286) Bizden istenenler rastgele, vakitsiz ve ne zaman yapıldığı önemli olmayan nitelikte şeyler değildir. Hepsinin miktarları, mahiyetleri ve yapılması gereken zamanları da bellidir.

• Bugünün işini yarına ertelemeden şimdi ne yapmamız gerekiyorsa onu gündemimize almalıyız. İslam bize “ân” bilinci oluşturacak bir kelime öğretir. Bu, Kur’an’ın ifadesiyle “saat”tir. Bu kavram Kur’an’da 26 surede 43 ayette 48 defa geçer. Bunların 36 tanesinde dünya hayatının sona ereceği ân karşılığındadır. Bu kadar çok ayetin vurguladığı husus şudur: Kıyamet, insanlığı umulmadık bir ânda yakalayıverecektir. Kişinin kıyameti olan ölüm de öyledir. Bundan dolayı kişi vaktini iyi değerlendirmeli, beklenmedik bir ânda yüzleşeceği ölümüne, şimdi yapması gerekenleri şimdi yaparak daima hazır olmalıdır.

HAFTALIK YENİLENMENİN VAKTİ CUMA GÜNÜDÜR

Gün 24 saat ve dünyalık iş ve eğlenceler sürekli dikkatimizi dağıtıyor. Peki bizler bir Müslüman olarak zamanımızı nasıl planlamalıyız?

Bize bu planlamada en iyi yardımcılar ibadetlerimizdir. Günü planlamada beş vakit namaz, haftayı planlamada Cuma namazı, ayı planlamada sünnet olan oruçlar, yılı planlamada Ramazan orucu işimizi daima kolaylaştırır. Kapitalizm, emperyalizm sahip olduklarımızı bizden almak için birçok yol icat etmiştir. Birini okuyup bitirmeden yenisi gelen WhatsApp mesajları, kısa videolar, görüntü ve ses aktarımlarının tamamı bizim ayırmamız gerekenden çok fazla vakti bizden almakta ve bizi yapmamız gereken diğer şeylere vakit bulamaz hale getirmektedir. Çocuklarımız başta olmak üzere çoğumuz telefon ve bilgisayar tutsağı haline geldik. Halbuki Müslümanlar olarak günü planlayabileceğimiz ayrıcalıklı bir ibadetimiz var: Namaz.

• Bir meşguliyet, kesintisiz olarak en çok sonraki namaz vakti girinceye kadar devam edebilir. Sonra mutlaka bir namaz arası vermek gerekir. Namazda Rabbinin huzuruna çıkacağını bilen birisi bilgisayar başında saatlerce oturamaz. Sonraki namaz vakti geldiğinde derhal kalkıp namazını eda etmesi gerektiğini bilir. Haftalık yenilenmenin vakti “Cuma”dır. İmkânsızlıktan veya başka sebeplerden dolayı ertelenen mesela beden temizliğinin maksimum ertelenme süresi bir haftadır. Haftalık programlar, Cuma dikkate alınarak yapılmalıdır. Cuma günü ve Cuma namazı haftalık dinamizmi sağlarlar. Aylar, başında ve sonunda Peygamber Efendimizin sünneti olan oruçlarla karşılanır, uğurlanırlar. Ay ortalarında, geceleri de gündüzleri gibi aydınlık olan üç gece vardır ve bu günleri de Peygamberimiz oruçlu geçirmiş ve bize bu sünneti emanet etmiştir. Müslümanlar olarak zamanımızı, ibadet vakitlerimizi dikkate alarak yönetmeyi becerebilir hale gelmeliyiz.

TEK SEFERDE YAPMAYIN

Çağımızın en büyük sorunlarından biri de erteleme hastalığı. Rasulullah (sav) ise “sonra yaparım diyenler helak oldu” buyuruyor. Buna dair nasıl bir çözüm geliştirebiliriz?

Erteleme derdinin hemen şimdi yapınca işe yarayacak devası, ertelenmesi bazı özel durumlar dışında mümkün olmayan beş vakit namazın vaktinde eda edilmesine gösterilecek hassasiyettir. Ertelemenin Müslümanın hayatından çıkması gerektiğini bize namaz öğretecektir. Zira ayetin ifadesiyle namaz, vakitleri belirli bir farzdır. (Nisâ, 103.) Namazın içindeki kıraat, ruku, secde gibi bölümler de ertelenemezler. Vaciplerinden birinin terk edilmesi yahut farzlarından birinin geciktirilmesi namazı sakatlar, sehiv secdesine sebep olur. Namazın belirli vakitlerini, kimsenin keyfince öteleme, geri çekme hakkı yoktur.

• Geleceğinden emin olmadığımız yarına ve sonrasına ertelemeler, birden fazlası aynı kucağa sığmayan karpuzların hepsinin tek seferde taşınabileceği yanılgısıyla da bağlantılıdır. “Her şeyi yapabilirsin” mottosuyla sahaya sürülen gençlik, sahip olduklarını ve yapabileceklerinin fizibilitesini yapmadığı ve kendine söylenenleri mutlak doğru sandığı için bocalamaktadır. İnsan, Allah’ın kendisine lütfettiği imkânlar oranında yapabileceklerini gerçekleştirme gücüne sahiptir. Bu bilindiğinde kaldırılması mümkün olmayan yüklerin altına girilerek vaktinde bitirilmesi mümkün olmayan sözler verilmez ve ertelenme zorunluluğuna düşülmemiş olur.

Boşa harcayacak hiçbir ânımız yok

İnşirah Suresinde, “Bir işi bitirince, hemen başka işe giriş, onunla uğraş! Hep Rabbine yönel, (O’na yaklaş!)” buyuruluyor. Rabbimiz kullarının boşta kalmamasını istiyor, bunun hikmeti nedir?

İnsan sorumlu bir varlıktır. Boş vakti, boşa harcayacak bir ânı yoktur. Eşref-i mahlûkat olarak kendine, çevresine, hemcinslerine ve başka yaratılmışlara karşı sorumlulukları, bitirmesi gereken işleri, onlar bitince de başlaması gereken başka işleri vardır. İnşirah suresinde ifade buyurulduğu gibi bu süreç bir grafik üzerinde gösterilmek istenirse grafiğin yönü bir süre yukarıya, sonra aşağıya ama sonra tekrar yukarı ve aşağıya doğru olacaktır. Hayatta zorluklar olduğu kadar kolaylıklar da vardır. Zorluklar, peşlerinden gelecek kolaylıkların yardımı ve desteğiyle aşılır. İşlerin birisi bitince ulaşılan rahatlamanın ve başarmış olmanın verdiği huzurun ardından toplanan enerji kişiyi yeniden başlaması gereken diğer bir işe hazırlar.