W historii istnieją postacie, których ocena postępowania jest niejednoznaczna, zwłaszcza gdy dotyczy zdrady rodzimej społeczności. Konkwistador Hernán Cortés, który w 1519 r. wyruszył z Santiago na Kubie w kierunku Jukatanu, nie dokonałby tak spektakularnego podboju Meksyku bez tłumacza. Bez La Malinche konkwista od początku byłaby skazana na klęskę.
