Дунё ОАВлари Ўзбекистон раҳбарининг Туркияга ташрифига қандай баҳо берди?
0
Хабарингиз бор, 25-26 октябрь кунлари Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев давлат ташрифи билан Туркияда бўлди. Экспертлар Шавкат Мирзиёевнинг Анқарага ташрифи Ўзбекистон раҳбарининг Туркия Республикасига қарийб 20 йил ичидаги дастлабки расмий ташриф бўлганини ва бу ташриф тарихий аҳамиятга эга бўлганлигини эътироф этишди.
Шу сабаб ҳам Шавкат Мирзиёевнинг Туркияга давлат ташрифи нафақат Туркия, балки бошқа қатор хорижий оммавий ахборот воситалари эътиборида бўлди. Журналистлар ва экспертларнинг фикрича, мазкур ташриф Ўзбекистон ташқи сиёсатидаги принципиал ўзгаришлардан далолат беради.
Давлат ташрифи давомида Ўзбекистон ва Туркия ўртасидаги сиёсий, савдо-иқтисодий, инвестициявий, туризм, транспорт, логистика, маданий-гуманитар ва бошқа соҳалардаги ҳамкорликни кенгайтириш масалалари атрофлича муҳокама қилинди.
Аввал, турк ОАВларига назар солсак. Энг муҳимлари билан таништирамиз.
Туркиянинг ТРТ телеканали (trt.net.tr)да шундай дейилади:
Туркия Республикаси Президенти Ражаб Тойиб Эрдўған Тошкент ҳар томонлама стратегик аҳамиятга эга ҳамкор экани, аҳолиси 32 миллион бўлган Ўзбекистон табиий газ захираси бўйича дунёда еттинчи ўринда, уран захираси бўйича тўртинчи, пахта етиштириш бўйича олтинчи ва унинг экспорти бўйича иккинчи ўринда туришини таъкидлаган. Шунга қарамасдан, икки томонлама иқтисодий муносабатлар кўлами кутилган даражада эмас, 2016 йил якунига кўра, ўзаро товар айирбошлаш ҳажми 1,2 миллиард долларни, жорий йилнинг саккиз ойида эса 900 миллион долларни ташкил қилган. Бу ҳақда батафсил хабар берган эдик.
"Миллиет" (milliyet.com.tr) нашрида шундай дейилади:
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Туркияга давлат ташрифи тарихий аҳамиятга эга бўлиб, Анқара ва Тошкент ўртасидаги ўзаро ҳамкорликни янада ривожлантиришга хизмат қилади.
“Anadolu” агентлигига интервью берган Туркиянинг Каппадокия университети ўқитувчиси, профессор Ҳасан Али Қарасар:
“Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Республикаси Президенти лавозимини бажаришга қарийб бир йил олдин киришди. Халқаро кузатувчилар хулосасига кўра, Ўзбекистон сўнгги 10 йил давомида Марказий Осиё ҳамда Евроосиёнинг энг жадал ривожланаётган давлатига айланади, аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулоти шиддатли суръатларда ўсади”.
Марказий Осиёнинг ca-news.org янгиликлар хизмати Туркия Президентининг давлат раҳбарлари даражасидаги учрашуви 20 йиллик танаффусдан сўнг ташкил этилгани, шу боис ташриф жуда муҳим аҳамиятга эгалиги, делегациялар ўртасидаги музокаралардан аввал Шавкат Мирзиёев билан тор доирада мулоқот қилингани ва у жуда самарали бўлгани ҳақида ёзилган.
Шавкат Мирзиёев ва Ражаб Тойиб Эрдўған оммавий ахборот воситалари ходимлари билан учрашувда музокаралар ўзаро англашув ва ҳурмат руҳида ўтгани, имзоланган ҳужжатлар эса икки мамлакат ўртасидаги узоқ истиқболли ҳамкорликни янада мустаҳкамлашга хизмат қилишини таъкидладилар. Бу ҳақда батафсил хабар берган эдик.
Қозоғистоннинг 365info.kz ахборот-таҳлил порталида шундай ёзилган:
Шавкат Мирзиёевнинг Туркияга давлат ташрифи ҳамда музокаралар якунида имзоланган шартномалар ҳар икки мамлакат иқтисодий ривожига жиддий таъсир кўрсатади.
Сайт таҳлилчиларининг фикрига кўра, Тошкент ва Анқара учун иқтисодий ҳамкорлик масаласи биринчи даражали аҳамият касб этади. Туркия Ўзбекистоннинг анъанавий ва муҳим савдо шерикларидан биридир. 2000-2016 йилларда ўзаро савдо ҳажми етти баробар ошган.
Икки мамлакат авиакомпаниялари биргаликда парвозлар сони ва ҳудудини мунтазам кенгайтирган ҳолда фаол ҳамкорлик қилишмоқда. Масалан, Самарқанд ва Истанбул шаҳарлари ўртасида тўғридан-тўғри парвозларни йўлга қўйиш бўйича келишувга эришилди. Шу муносабат билан Туркиянинг Ўзбекистон бозорига кирадиган сармоядорлари ва компаниялари сафи кенгаймоқда. Интернет нашр Туркиянинг қатор сармоядорлари Ўзбекистонда электротехника, озиқ-овқат, тўқимачилик, чарм-пойабзал ва фармацевтика соҳалари, қурилиш материаллари саноатида қўшма корхоналар очишга тайёргарлик кўрмоқда, деб ёзган.
Озарбайжоннинг “Янги давр” интернет газетаси (yenicag.ru):
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевни Анқарада юксак эҳтиром билан олий даражада кутиб олишганига алоҳида эътибор қаратган. Туркия Республикаси Президенти саройида Ўзбекистон раҳбари шарафига фахрий қоровул саф тортган. Икки давлат Президентлари музокараларидан сўнг журналистлар учун брифинг ўтказилди.
Экспертлар Шавкат Мирзиёевнинг ташрифи ғоят самарали бўлганини таъкидлаган. Ўзбекистон раҳбарининг Туркияга давлат ташрифи натижасида икки мамлакат стратегик шерикка айланади, деб ҳисоблаш мумкин.
“Спутник” янгиликлар портали (ru.sputnik-tj.com):
Шавкат Мирзиёев ҳам Ўзбекистон Республикаси Президенти вазифасини бажарувчи бўлган кезлардаёқ Туркия билан алоқаларни фаоллаштиришга киришганини таъкидлаган. 2016 йил ноябрь ойида Самарқандда Ражаб Тойиб Эрдўған билан бўлиб ўтган музокараларда томонлар икки давлат ҳамкорлигини ривожлантириш бўйича "йўл харитаси"ни ишлаб чиқишга келишиб олган.
Бундан ташқари, транспорт коммуникацияларининг транзит салоҳиятини ривожлантириш, хусусан, икки давлатни бир-бири билан боғлайдиган тўғридан-тўғри транспорт йўлаги бўладиган "Боку – Ахалкалаки – Қарс" темирйўл линиясига алоҳида эътибор қаратилган.
Ҳамкорликнинг яна бир устувор йўналиши сифатида туризм қайд этилган. Хусусан, Туркия компаниялари Ўзбекистоннинг тарихий шаҳарларида замонавий меҳмонхона мажмуалари қуриш, шунингдек, сайёҳлик инфратузилмасини ривожлантириш ва соҳа учун мутахассислар тайёрлаш бўйича лойиҳалар ишлаб чиқмоқда.
“Ўзметроном” ахборот портали (uzmetronom.com):
Ўзбекистон Республикаси Президентининг Туркияга давлат ташрифи, Шавкат Мирзиёевнинг қўшни мамлакатлар билан яқинда ўтказган музокаралари каби Ўзбекистоннинг ташқи сиёсатида амалга оширилаётган ўзгаришлардан яна бир далолат беради, деб таъкидлаган.
Икки томонлама сиёсий ва иқтисодий манфаатларнинг холис тамойиллари Ўзбекистон учун ниҳоятда қисқа муддатда нафақат қўшни, балки узоқ хорижий мамлакатлар билан ҳам ўзаро ишончни тиклаш имконини берди. Расмий Тошкент шерикларига барча соҳаларда ўзаро манфаатли асосда, бир-бирларининг манфаатларини ҳурмат қилган ҳолда кенг кўламли ҳамкорлик қилишга тайёр эканини билдирмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Туркияга ташрифи маҳаллий ОАВларда ҳам кенг ёритилди. Давлат раҳбарининг Ўзбекистонга қайтиб келганига бир неча кун бўлганига қарамасдан, ҳамон бу ташриф ўз долзарблигини йўқотмаган. Мазкур давлат ташрифига бағишланган видеолавҳа тайёрланиб, алоҳида дастур сифатида эфирга ҳам узатилди.