1 январдан бошлаб нималар ўзгаради?
Norma.uz портали миллий қонунчиликдаги 2022 йил 1 январдан кучга кирадиган асосий ўзгаришлар ҳақида умумий маълумот берди.
Солиққа тортишдаги ўзгаришлар
Aлкоголли ичимликлар (пиво ва табиий винодан ташқари) улгуржи савдоси билан шуғулланувчи корхоналарнинг соф фойдасидан ажратмалар миқдори 5 фоиздан 3 фоизга камайтирилди. Улар бюджетга тўланадиган, солиқ органлари томонидан ундириладиган солиқлар ва йиғимларга тенглаштирилади ва бу импорт қилинадиган алкоголли ичимликларга тааллуқли эмас.
Жамғарма маблағлари юқоридаги ажратмалар, шунингдек, қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобидан «Меҳрибонлик дафтарига» киритилган етим ва ота-она қарамоғисиз қолган болаларни қўллаб-қувватлаш мақсадида шакллантирилади.
2023 йил 1 январга қадар республика ҳудудларида (Тошкент шаҳри бундан мустасно) фаолиятини амалга оширувчи якка тартибдаги тадбиркорлар учун белгиланган ижтимоий солиқ ставкаси 2 баробарга камайтирилиб, БҲМнинг 50 фоизигача белгиланди.
Юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлар томонидан солиқ ва божхона қарзлари тўланмаган тақдирда, солиқ ёки божхона органлари тўловчининг ҳисобварағини қарз суммасига тенг миқдорда музлатиб қўйиш тўғрисида банкка буйруқ юборади, сўнгра уларни 30 дан кейин ундириб олади. Календар кунлари, бу ҳақда тўловчини хабардор қилиш.
Уяли алоқа операторлари учун мобил алоқа хизматлари учун аксиз солиғи ставкаси 10 фоизгача пасайтирилди.
Молиявий санкцияларни олиб ташлаш
Касбий солиқ текшируви натижаларига кўра аниқланган ҳуқуқбузарликлар, шунингдек тадбиркорлик субектлари томонидан солиқ ҳисоботларини белгиланган муддатларда тақдим этмаганлик учун санксиялар бекор қилинади.
Божхона тартиб-таомилларини соддалаштириш
Ортиқча тўланган ёки ундирилган божхона тўловлари божхона органлари уларни қайтариш тўғрисида қарор қабул қилгандан кейин, уч иш куни ичида ташқи иқтисодий фаолият иштирокчиларига қайтарилади.
Божхона тўловларини кечиктириш ёки бўлиб-бўлиб тўлашнинг минимал муддати – 14 кун. Ушбу муддат давомида фоизлар олинмайди. Aгар минимал имтиёзли давр ёки бўлиб-бўлиб тўлаш ошиб кетган бўлса, фоизлар бутун давр учун тўлиқ миқдорда ундирилади.
Ундирилиши ва қайтарилиши шарт бўлмаган қўшимча ҳисобланган божхона тўловларининг миқдори БҲМнинг 20 фоизигача белгиланади.
Пенсияларни тўлашнинг янги тартиби
Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси маблағлари ҳисобидан молиялаштириладиган давлат пенсиялари, ижтимоий нафақалар, компенсациялар ва бошқа тўловларни тўлаш тижорат банклари ва тендер танловлари асосида танлаб олинган бошқа ихтисослаштирилган ташкилотлар томонидан амалга оширилади.
Пенсия ва нафақаларни фуқаролар йиғинлари биноларига ёки фуқароларнинг яшаш манзилига етказиб бериш шартларидан келиб чиққан ҳолда, хизмат учун ҳақ тўланадиган пенсия ва нафақа миқдорининг 1 фоизигача бўлиши мумкин. Пенсия ва нафақаларни етказиб бериш билан боғлиқ харажатлар Пенсия жамғармаси ва республика бюджети маблағлари ҳисобидан қопланади.
Паралимпиячиларга қўшимча коллеж квоталарини ажратиш
Олимпия захиралари коллежларининг Паралимпия спорти бўлимларига юбориладиган жисмоний нуқсонлари ва ногиронлиги бўлган спортчилар учун 5 фоизгача қўшимча квоталар ажратилади.
Давлат спорт таълим муассасаларида Паралимпия спорт турлари бўйича мураббийларнинг расмий маошини ҳисоблашда базавий тариф ставкалари 1,5 баравари миқдорида қўлланилади.
Давлат органлари ходимларига чет тилини билиш учун нафақа тўлаш
Чет тиллари бўйича миллий ва тегишли халқаро сертификатга эга бўлган барча даражадаги давлат органлари ходимларига расмий иш ҳақининг 20 фоизи миқдорида қўшимча ҳақ тўлаш бошланади.
Давлат хизматчилари даромад солиғи декларациясини тўлдирадилар
Давлат хизматчилари, давлат улуши 50 фоиздан ортиқ бўлган ташкилотларнинг, давлат корхоналари ва муассасаларининг раҳбарлари ва раҳбарларининг ўринбосарлари ўз даромадлари ва мол-мулкини, шунингдек, турмуш ўртоғи ва вояга етмаган фарзандлари тўғрисида декларация қиладилар.
Давлат хизматчиларига республика ҳудудидан ташқарида ҳисобварақ очиш ва эгалик қилиш, нақд пул сақлаш, кўчмас мулк ва бошқа мол-мулкка эгалик қилиш тақиқланади (чет элда ишлаётган давлат хизматчилари ҳамда давлат хизматига киришгунга қадар сотиб олинган мол-мулк бундан мустасно).
Aвтомобил ижараси шартномаси – нотариуссиз
Электрон савдо майдончасида электрон онлайн-аукцион ўтказиш орқали жисмоний ва юридик шахслар томонидан автотранспорт воситаларини ижарага бериш тўғрисидаги шартнома нотариус томонидан тасдиқланиши шарт эмас. Бунда электрон онлайн-аукцион натижалари бўйича тузилган баённома ижара шартномаси кучига эга бўлади.
Қарздорнинг мол-мулки ким ошди савдоси орқали сотилади
Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш чоғида электрон онлайн-аукционда сотувга қўйилган мол-мулк ким ошди савдоси ғолибига қарзларсиз ва тақиқлар олиб ташланган ҳолда берилади. Уни амалга оширишдан олинган маблағлар ҳисобидан ўтказилади. Aгар улар етарли бўлмаса, қарзни тўлаш мажбурияти унинг олдинги эгаси – қарздорда қолади.