ფოლკნერი: "აგვისტოს ნათელი"

ლიტერატურული გადაცემა „წახნაგები“ რუბრიკით Habent sua fata libelli („წიგნებს თავისი ბედი აქვთ“) გთავაზობთ საუბარს ამერიკული ლიტერატურის ერთ-ერთ შედევრზე, უილიამ ფოლკნერის 1932 წელს გამოცემულ რომანზე, მოდერნიზმისა და სამხრეთული გოთიკის შედევრზე, „აგვისტოს ნათელზე“. თავის დროზე ფოლკნერმა თქვა ფრაზა, რომელმაც ბევრი ფილოსოფოსი ააღელვა: „ადამიანის მთავარი ტრაგედიაა, რომ მან არ იცის, ვინ არის“. ესაა ამ რომანის მთავარი შეკითხვაც: იდუმალებით მოცულმა პროტაგონისტმა, ჯო ქრისთმასმა არ იცის, თეთრია თუ შავი, ურევია თუ არა ზანგის სისხლი. დედამისი თავის დროზე ცირკის მექსიკელ მსახიობს გაჰკიდებია და მითქმა-მოთქმის მიხედვით, ის მექსიკელი „სუფთა“ თეთრი არ ყოფილა. რომანის მეორე პროტაგონისტი, ლინა გროუვი, თეთრკანიანი ახალგაზრდა ქალი, ალაბამიდან ორსულობის მეცხრე თვეს ფეხით ჩამოდის ჯეფერსონში, ფოლკნერის მიერ გამოგონილი იოკნაპატოფის დედაქალაქში, რომ იქ იმშობიაროს. რატომ ატარებს ლინა გროუვი ღვთისმშობლის ნიშნებს, რატომ ემთხვევა ჯო ქრისთმასის ინიციალები, ასაკი და სიკვდილის გარემოებები იესო ქრისტეს ადამიანური ჰიპოსტაზი​ს ამქვეყნიური ცხოვრების ბოლო დღეებს, როგორ იქცა სახარებისეული 30 ვერცხლი რომანისეული იუდასთვის, ჯო ბრაუნისთვის ათას აშშ დოლარად, რატომ ვერ იტანდნენ ჯეფერსონელები ჯოანა ბარდენს, აბოლიციონისტების ანუ, ადგილობრივების ენაზე, იანკების შთამომავალს, რატომ არ გამოუვიდა არაფერი ყოფილ მღვდელს, უიღბლო გეილ ჰაიტაუერს, რა ბედი ეწია ბაირონ ბანჩს, ამერიკელ იოსებს, – ყველა ამ კითხვას გაეცემა პასუხი გადაცემაში.