ЕБОР ќе го поддржи планот од 4 милијарди евра за Северна Македонија да ги затвори термоцентралите

Меѓународните кредитори, вклучително и Европската банка за обнова и развој и Светската банка, го поддржуваат планот од 4 милијарди евра (4,35 милијарди американски долари) кој има за цел да ја натера Северна Македонија да престане да го користи јагленот за производство на енергија, изјави шефот на ЕБОР за Ројтерс.

Договорот, кој се очекува да биде објавен на самитот за климатски промени COP28 во Дубаи кој започнува на 30 ноември, подразбира план за затворање на двете централи на јаглен во земјата и нивна замена со производство на 1,7 гигавати обновлива енергија.

„Јагленот во Северна Македонија претставува 40 отсто од изворот на енергија, така што е многу голем, многу важен извор. Ова е еден пример за тоа што би сакале да прикажеме на COP28, да го претставиме овој пристап и што тој може да даде, како и посветеноста на земјата, изјави за Ројтерс претседателот на ЕБОР, Одил Рено-Басо.

Наречена „Само програма за инвестирање во транзиција на енергијата“, планот следува  по сличните напори за побрзо затворање на фабриките за јаглен во Јужна Африка, Индонезија, Виетнам и Сенегал, со поддршка на владите и приватните инвеститори.

Неговата цена, 2000 евра за двамилионска балканска нација, ја нагласува тешкотијата со која се соочуваат многу мали земји или земји со ниски приходи во финансирањето на транзицијата кон почиста енергија.

Обединетите Нации во 2018 година го прогласија главниот град на Северна Македонија, Скопје, за најзагаден во Европа, а земјата со години работи на тоа да се оддалечи од јагленот.

Но, во 2021 година, таа повторно ја отвори заспаната електрана на јаглен РЕК Осломеј за да го намали увозот на електрична енергија. Двете негови централи на јаглен се застарени и работат на лигнит, најзагадувачкиот вид јаглен.

Портпаролот на Климатските инвестициски фондови на Светска банка потврди дека Северна Македонија е во трка за 85 милиони американски долари концесионално финансирање од неа и рече дека инвестицискиот план, вклучително и конкретната сума пари, ќе оди во управата на ова тело за одобрување на почетокот на следната година.

Портпаролот додава дека зелената транзиција, вклучително и во Северна Македонија, е еден од нејзините клучни приоритети, но дека не е во позиција да потврди какви било детали од планот. Светската банка не беше веднаш достапна за коментар. Владата на Северна Македонија не одговори на барањето за коментар.