Новости за 03.07.2020

نن (د جولای درېیمه) د سعودي عربستان د شلو چارواکو چې ویل کېږي د خبریال جمال خاشقجي په وژلو کې يې لاس درلود، محاکمه په ترکیه کې پیل شوه. خاشقجي له واشنګټن پوسټ سره کار کاوه او د سعودي عربستان د حکومت منتقد و. خاشقجي د سعودي عربستان د ولیعهد محمد بن سلمان له جدي منتقدینو څخه و چې د ۲۰۱۸ میلادي کال په اکټوبر میاشت کې په استانبول کې د سعودي عربستان په کونسلګرۍ کې ووژل شو. د سعودي عربستان چارواکو ادعا وکړه چې یوې ډلې پر خپل سر خاشقجي وژلی او دولت ورته اجازه نه ده ورکړې. د استانبول څارنوالۍ د سعودي... Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر په کرونا ویروس اخته شوی دی. شاه محمود قریشي پر خپله ټويټر پاڼه لیکلي چې نن غرمه یې تبه شوه او ځان یې په کور کې قرنطین کړ. ده زیاته کړې د کوویډ۱۹ لپاره معاینات وکړل چې نتیجه یې مثبته وه. قریشي زیاته کړې چې ضعیفه احساس نه کوي او له کوره به خپلې دندې ته دوام ورکړي. په پاکستان کې تر دوه لکه او یووشت زره زیات کسان په کوویډ ۱۹ اخته شوي دي او څلور زره پنځه سوه او یوپنځوس کسان په دې ناروغي مړه شوي دي. دا په داسي حال کې ده چې شاه محمود قریشي پرون د جولای په دوهمه نېټه... Читать дальше...

په تېرو ۲۴ ساعتونو کې په افغانستان کې د کرونا ویروس ۳۰۲ تازه مثبتې پېښې ثبت شوي چې له ډلې یې ۱۲ کسه مړه شوي.

د بشري حقونو یوه کارکونکې ګلالۍ اسماعيل چې د پښتون ژغورنې غورځنګ ملاتړې هم ده پرضد یې د ترهګرۍ مقدمه ختمه کړل شوې ده.

په خوست کې د صنعت او کانونو خونې عامل رئیس جهان ګل همت وایي، چې په دې ولایت کې د صنعتي ښارګوټي د جوړېدو چارې ډېرې پڅې روانې دي او تر دې مهاله د دې ښارګوټي د احاطې دیوال د جوړېدو چارې هم نه دي بشپړې شوي.

که څه هم ولسمشرۍ ماڼۍ په دې اړه څه نه دي ویلي خو د جنبش ګوند مرستیال عبدالله قرلق د جمعې په ورځ له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، دغه حکم به نن شپه د ملي راډیو ټلویزویون له لارې خپور شي.

د بغلان ولایت په نهرین ولسوالي کې د سړک غاړې ته د ماین چاودنې په نتيجه کې دوه پولیس وژل شوي او څلور نور ټپیان شوي دي. د بغلان یوه امنیتي چارواکي چې نه یې غوښتل نوم یې خپور شي، ازادي راډيو ته وویل چې دا پېښه نن (د جولای په ۳یمه) داسې مهال رامنځته شوه چې د پولیسو موټر پر ماین وخوت. د بغلان د پولیسو ویاند واما جاوېد تائيدوي چې په دې پېښه کې پولیسو ته تلفات اوښتي خو د شمېر په اړه یې څه نه دي ویلي. نهرین ولسوالي د بغلان په ختيځ کې موقعیت لري او د دې ولایت له ناامنو ولسوالیو ګڼل کېږي.

په ترکیه کې، چې د کرونا ویروس د خپرېدو له کبله له ډېرې مودې راهیسې د ودونو سالونونه تړل شوي وو، بېرته پرانیستل شول. سیردال امان دېرش کلن دی چې د چارشنبې په ورځ یې په دیاربکر کې واده وو. هغه وویل: "موږ په دې بدبختۍ کې د نېکمرغۍ احساس کوو چې په لومړۍ ورځ مو د واده سالون ونیولای شوای." د واده د سالونونو پرانیستنه روانه اوونۍ د ترکيې له هغو اقداماتو یو دی چې د کرونا ویروس په خاطر يې د لګېدلو بندیزونو د لیرې کولو په برخه کې کړي دي. د جون میاشتې په پیل کې ترکیې رستورانونه او کافۍ پرانیستې او پر سفر بندیز يې روانه اوونۍ پای ته ورساوه. Читать дальше...

د ننګرهار به مرکز جلال اباد کې د اور لګېدنې له امله ۱۸ موټرې سوځېدلي دي. د ننګرهار د والي ویاند عطاالله خوګیاڼي نن ازادي راډيو ته وویل چې دغه اورلګېدنه تېره شپه ناوخته د جلال اباد ښار د کابل هډې د موټرو د تم کېدو په یوه سرای کې رامنځته شوې چې په خبره یې، په کې له یو لک او ۲۰ زیاتو امریکایي ډالرو په اندازه زیان اوښتی دی. خوګیاڼی وایي، د اور وژنې ټيم په خپل وخت د پېښې ځای ته رسېدل و چې په ترڅ کې یې تر شلو زیات موټر له سوځېدو وژغورل شول. د اورلګېدنې سبب لا تر اوسه نه دی معلوم شوی چې د څه شي له امله رامنځته شوې ده. Читать дальше...

افغان او امریکايي چارواکو ټينګار کړی چې د بین الافغاني خبرو په اړه پاتې مسايل باید ژر تر ژره حل شي ځکه ځنډ مخربینو ته فرصت برابروي. د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد وايي: "له افغان ولسمشر محمد اشرف غني او د ملي مصالحې عالي شورا له مشر عبدالله عبدالله سره یې په وروستۍ ويډيويي غونډه کې د سولې او اقتصادي ګټو په اړه خبرې وکړې او دواړه لوري پر دې موافق دي چې د سولې اقتصادي ګټې تر جګړې زیاتې دي." دا خبره زلمي خلیلزاد نن (د جولای په ۳یمه نېټه) پر خپله ټويټر پاڼه لیکلې ده. Читать дальше...

په امریکا کې په ورځنۍ کچه د کرونا ویروس پېښې داسې مهال په زیاتېدو دي چې دغه هېواد د جولای په څلورمه د ازادۍ ورځ لمانځي او د اوونۍ د پای اوږده رخصتي مخته لري.

د امریکا متحده ایالاتو او جرمني دوو شرکتونو په ګډه د کووېډ-۱۹ درملنې لپاره واکسین چمتو کړی دی.

د کورونا وایرس وبا د ټولې نړۍ د اقتصادي زیان اړولو ترڅنګ پر ټولنیز او انفرادي ژوند هم بد اغېز کړی دی. په دې مستند فلم کې مو د داسې درې کسانو ژوند ته کتنه کړې چې وبايي حالاتو اغېزمن کړي دي.

د ارزګان د کار او ټولنیزو چارو ریاست مسئولین هم په دغه ولایت کې د ځوانانو د بې کارۍ زیات والي اندېښمن کړي دي.

د امریکا کانګرس پر چین د هانګ کانګ په تړاو بندیزونه تصویب کړي دي. امریکايي کانګرس د هانګ په تړاو نوي بندیزونه وروسته له هغې تاییدوي چې بیجینګ، د ملي امنیت یو قانون نافذ کړ. دا نوی قانون په نړۍ کې د یو شمېر هېوادونو له خوا غندل شوی دی. د امریکا سنا د پنجشنبې په ورځ په اکثریت د هانګ کانګ د کورواکۍ د طرحې ملاتړ وکړ. تر دې یوه ورځ مخکې د امریکا استازو جرګې هم ورته پرېکړه کړې وه. دا مصوبه اوس ولسمشر ټرمپ ته استول شوې چې توشیح یې کړي. مصوبه کې هغه بانکونه جریمه کېږي چې له هغو چینایي چارواکو... Читать дальше...

اروپايي ټولنې له روسیې غوښتي، څو د هغو راپورونو په اړه څېړنې وکړي چې په دې هېواد کې د ملي ټولپوښتنې پرمهال د بې نظمیو په اړه ورکړل شوي دي. په دې ټولپوښتنه کې، د روسیې په اساسي قانون کې د بدلون طرحه تایید شوه. په وړاندیز شویو بدلونونو کې د نورو مسئلو ترڅنګ، تر ۲۰۳۶ میلادي کال پورې په واک کې د ولادیمیر پوتین احتمالي پاتې کیدو ته هم لاره هوارېږي. کرملین د پنجشنبې په ورځ دا ټولپوښتنه وستایله، او هغه یې پر ولادیمیر پوتین د باور په برخه کې یوه بریالۍ ټولپوښتنه وبلله. تقریباً په سلو کې ۷۸ کسانو... Читать дальше...

امریکا هڅه کوي چې د ایران د تېلو بیړۍ چې وینزویلا ته روانې دي، ضبط کړي. امریکايي څارنوالانو یوې محکمه کې غوښتنه کړې چې د ایران د تېلو بار څلور ټانکرونه چې وینزویلا ته روان دي ونیسي. دا د امریکا د بندیزونو سره مخ او د امریکا ضد پر دې دوو متحدانو د واشنګټن له خوا د فشار راوړلو تازه هڅه ده. د دې بېړیو د ضبطولو غوښتنه او په اړه یې شکایت د چارشنبې په ورځ د ډي سي ایالت په یوه فډرالي محکمه کې ثبت شوی، او په کې ادعا شوې چې د تېلو دا خرڅلاو د یو داسې ایراني سوداګر له خوا کېږي چې د ایران د سپاه پاسداران انقلاب ځواک سره تړاو لري. Читать дальше...

طالبانو د هند په نیمه وچه کې د القاعده شبکې سره د دې ډلې د همکارۍ په اړه د امریکا د دفاع وزارت وروستی راپور رد کړی دی. طالب ویاند ذبیح الله مجاهد پرون رسنیو ته په یوه استولې اعلامیه کې ویلي چې طالبان د هند د نیمې وچې په شمول په هیڅ ځای کې له کومې بهرنۍ ډلې سره همکاري نه کوي. د طالبانو په اعلامیه کې ویل شوي چې هڅه کوي د دوی او امریکا ترمنځ شوی تړون عملي او افغانستان ته سوله راشي. په اعلامیه کې له امریکايي چارواکو غوښتل شوي چې د دوحې هوکړې ته ژمن پاتې شي. د امریکا د دفاع وزارت په یو نوې راپور... Читать дальше...

د افغانستان په شمول د هغو هېوادونو چارواکو چې وګړي یې د روان کال جنوري میاشت کې په ایران کې د نسکورې شوې اوکراینۍ الوتکې پېښه کې وژل شوي، یو ځل بیا د دې پېښې په اړه د څېړنو او د قربانیانو کورنیو ته د تاوان ورکولو غوښتنه کړې.  د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت د پنجشنبې په ورځ په یو بیان کې وویل، د افغانستان، کاناډا، بریتانیا، سویډن او اوکراین د بهرنیو چارو وزیرانو د ویډیو کنفرانس له لارې خبرې وکړې او د همکارۍ یوه هوکړه یې لاسلیک کړه. د یادو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیران په ایران کې د نسکورې شوې... Читать дальше...

په ننګرهار کې پولیسو دوه تنه د یو ریکشه چلونکي د وژنې په تور نیولي دي. د ننګرهار د والي ویاند عطاالله خوږیاڼي په دې اړه د دوشنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل: "دوه کسانو لومړۍ ریکشا چلونکی وژلی او وروسته یې ریکشا له ځانه سره بیولې وه، پولیسو دواړه کسان نیولي او تښتول شوې ریکشا یې هم اخیستې." دا ریکشا چلونکی په دې وروستیو کې د ننګرهار د اډې فارم سیمه کې وژل شوی و.

د هرات په صنعتي ښارګوټي کې د ممیزو( کشمشو) د پروسس لومړنۍ فابریکې د پنجشنبې په ورځ کار پیل کړ. د هرات د والي ویاند جیلاني فرهاد ازادي راډیو ته وویل، د دې فابریکې په پرانیستې سره، ۲۰۰ تنو ته د کار زمینه برابرېږي او همدارنګه په دې ولایت کې د کشمشو د پروسس ظرفیت لوړېږي. ښاغلي فرهاد زیاته کړه: "موږ دا مهال په ورځنۍ توګه ۲۰۰ ټنه کشمش پروسس کوو، چې د دې فابریکې په فعالېدو سره کولی شو، د پروسس ورځنی ظرفیت له ۲۵۰۰ څخه تر ۳۰۰۰ ټنو پورې ورسوو، همدارنګه په همدې اندازه صادارات هم زیاتوي." د نوموړې په وینا... Читать дальше...

د لویدیځ چاپ ورځپاڼو بیا هم د هغو راپورونو په اړه لیکنې خپرې کړې دي چې وايي، روسیې په افغانستان کې د امریکايي سرتېرو د وژنې لپاره طالبانو ته انعامونه منلي وو.

په دغه څېړنه کې له کیفي میتود څخه کار اخیستل شوی او د افغانستان د ښوونیز نصاب ۱۴۴ کتابونه یې څېړلي دي.

د جمعیت اسلامی ګوند مرستیال احمد ضیا مسعود د جمعیت ګوند د ځینو غړیو تصمیم د دغه ګوند د ځینو غړیو او د ښاغلي رباني د رهبري په وړاندې کودتا بولي.

د امریکا د استخباراتو مشرانو د پنجشنبې په ورځ د دې هېواد د کانګرس مشرانو ته د تړلو دروازو تر شاه د هغو استخباراتي ارزونو په اړه معلومات ورکړل چې وايي، روسیې په افغانستان کې د امریکايي سرتېرو د وژلو پر سر طالبانو ته نقدې جایزې منلې وې.