Новости за 20.10.2021

روسیې پر طالبانو فشار زیات کړ چې یو ټولشموله حکومت چې د افغاني ټولنې ټولې برخې په کې ځان پیدا کوي، جوړ کړي. روسیې دا فشار پرون چهارشنبه (د تلې ۲۸مه نېټه) د افغانستان لپاره د مسکو په غونډه کې پر طالبانو راووست. په دې غونډه کې د پاکستان، چین، ایران، هند او د منځنۍ اسیا د هېوادونو استازیو د طالبانو له چارواکو سره برخه واخیسته. په داسې حال کې چې افغانستان له اقتصادي ماتې او بشري بحران سره مخامخ دی، مسکو پر نړیوالو غږ وکړ چې د کابل ملاتړ وکړي او اندېښنه یې څرګنده کړه چې هر راز ماتې د سیمې ثبات له ګواښ سره مخامخوي. Читать дальше...

نامعلومو وسله والو د ننګرهار ولایت مرکز جلال اباد ښار کې یو تن په ډزو وواژه. د ننګرهار د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست د معلوماتو له مخې نامعلومو وسله والو د چهارشنبې په ماښام شااوخوا ۵ بجې د جلال اباد ښار د دوهمې ناحیې اړوند کولالانو کوڅه کې یو کس په ډزو وواژه او له سیمې وتښتېدل. د وژل شوي کس هویت نه دی څرګند شوی او نه یې هم چا د وژلو مسؤلیت منلی دی. د یوه بل خبر له مخې، د ننګرهار غني خېلو ولسوالۍ کې د یوې وژل شوې ښځې جسد موندل شوی دی. که څه د دغه ولایت رسمي سرچینې په دې اړه ناخبري ښيي خو له سیمې... Читать дальше...

وروسته له هغه چې طالبانو په کابل کې د ښځو چارو وزارت پرځای د دعوت، ارشاد، امر بالمعروف او نهی عن المنکر وزارت رامنځته کړ، د چهارشنبې په ورځ د کندهار ولایت کې د ښځو چارو ریاست هم په دعوت، ارشاد، امر بالمعروف او نهی عن المنکر په نوم ونومول شو. طالبانو د سېپټمبر میاشتې په اوومه نېټه خپله ۳۳ کسیزه کابینه اعلان کړه چې یوه ښځه هم په کې نشته. په دې اړه د ازادي راډیو خبریاله ملالۍ بشير د کندهار له یوې فعالې مذلفه کاکړ سره خبرې کړي او په سر کې يې پوښتلي چې ولې د ښځو چارو ریاست مهم وو؟ دا مرکه د لاندې تړوني په کېکاږلو سره واورئ... Читать дальше...

بلومبرګ بلومبرګ خپرونې د مسکو پر پرونۍ غونډې یوه لیکنه خپره کړې او په کې ویل شوي چې روسیې له طالبانو سره د زیاتو نړیوالو مرستو غوښتنه په کې وکړه.   د خپرونې په لیکنه، د غونډې ګډونوالو له ملګرو ملتونو وغوښتل چې د افغانستان په اړه د مرسته کوونکو یوه غونډه جوړه کړي.   لیکنه کې د روسیې د بهرنیو چارو د وزیر سرګي لاوروف دا خبرې را اخیستل شوي چې ویلې یې دي، اوس د دې وخت را رسېدلی چې له افغانستان سره د مؤثرو مالي، اقتصادي او بشري مرستو لپاره نړیوالې سرچینې منظمې شي.   په مطلب کې وړاندې راغلي، طالبان... Читать дальше...

په پاکستان کې له تېر څه وخت راهيسې د ډالر په مقابله کې روپۍ خپل ارزښت بایلي او د اکتوبر تر ۲۰مې په هغه هېواد کې يوډالر په څه باندې ۱۷۲روپۍ ته ختلی.

دا وخت د احتجاج په ځای کې د مسلم لیګ ن ګوند او د جمیعت علما اسلام ف پلویان او مشران راټول شوي دي. د دوی وېنا ده چې د پاکستان تحریک انصاف ګوند په وخت کې په هېواد کې د خوراکي او غېر خوراکي شیانو بیعې لوړې شوي دي، بې روزګاري زیاته شوې ده او خلک د ګڼو مشکلاتو سره مخ شوی دي.

مسکو نن چهارشنبه د افغانستان په اړه د یوې غونډې کوربه وو. د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف دغې غونډې ته ووېل چې د افغانستان وضعیت با ثباته نه دی او مسکو په دې اړه اندېښنه لري چې د القاعده په ګډون تروریستي ډلې بیا په دغه هیواد کې سر راپورته نکړي. په دغه غونډه کې د طالبانو او لسو نورو هېوادونو استازو ګډون کړی.

افغانستان کې د امر بالمعروف وزیر وایي، طالبان د ښځو چارو وزارت پر نوې تګلاره کار کوي. شېخ محمد محمود نن چهارشنبه (د تلې ۲۸مه) د کندهار د ښځو چارو رياست د امر بالمعروف په نوم ونوماوه او ويې ویل چې د امر بالمعروف دنده به ټولنه کې د جرمونو او فساد سره مبارزه وي. له پلازمېنې کابل وروسته طالبانو د کندهار د ښځو چارو رياست هم د امر بالمعروف او نهي عن المنکر په نوم ونوماوه. د طالبانو د امر بالمعروف وزير شیخ محمد محمود په دې اړه جوړو شوېو مراسمو ته وویل چې مبارزه يې د اسلامي احکامو د تطبیق لپاره وه،‌... Читать дальше...

د روسیې د اپوزیسیون مشر الکسي ناوالنۍ د سږکال د سخاروف جایزې ګټونکی اعلان شو.  له دې موضوع دوو خبرو سرچینو ازادي راډیو ته وویل چې اروپايي قانون جوړوونکو نن د دې جایزې لپاره ناوالنۍ غوره کړ.  یو شمېر افغان ښځې او یو بولیویايي بندي سیاستوال هم دې جایزې ته کاندیدان شوي وو.  ټاکل شوې ده چې د دې جایزې ګټونکی د اکتوبر په شلمه رسماً اعلان شي.

ټاکل شوې ده چې نن شپه د اروپا د اتلانو لیګ یو شمېر مهمې سیالۍ وشي.  په دې لوبو کې به بارسلونا د دینا موکیف پر وړاندې د لوبو میدان ته ښکته شي. دا لوبه د افغانستان په وخت د شپې په ۱۰ او ۱۵ دقیقو پیلېږي.  دغه شان د چلسي ټیم د مالمو، مانچسټر سيټي د اتلانتا او ویا ریال به د یانګ لوبډلو سره لوبې وکړي.  دا لوبې د شپې په ۱۲ نیمو بجو پیلېږي.

د فوټبال فدراسیون مشر محمد یوسف کارګر د فوټبال د ۲۳ کلنو د ملي لوبډلې له تمریناتو لیدنه وکړه.  دا لوبډله په اسیايي اتلولیو کې مقدماتي لوبو کې د ګډون لپاره تیاری نیسي. ښاغلي کارګر وايي، د افغانستان شرایطو ته په کتو سره لازم تدابیر نیول شوي چې د افغانستان د فوټبال دا لوبډله بحرین ته ولېږي. د افغانستان د فوټبال د ۲۳ کلنو څخه ښکته لوبډله به په سي ګروپ کې له بحرین، مالدیف او عراق لوبډلو سره لوبې وکړي. دا لوبې به د اکتوبر په ۲۷ مه نېټه پیل او د همدې میاشتې تر ۳۱مې نېتې به دوام وکړي.

د نړیوال جام د تمریناتي سیالیو په لړ کې نن افغانستان خپله دویمه لوبه له ویسټ انډیز سره کوي.  دا لوبه د افغانستان په وخت ماښام ۶:۳۰ په متحده عرب اماراتو کې کېږي. افغانستان خپله لومړنۍ تمریناتي لوبه جنوبي افریقا ته بایللې ده.  تر نړیوال جام مخکې تمریني سیالۍ مهمو لوبو ته د لوبډلو د تیاري په خاطر کېږي.

د طالبانو له لوري د کابل په انټرکانټیننټال هوټل کې د سلګونه انتحاري حمله کوونکو چې دوی يې استشهادیان بولي له کورنیو سره د امتیازاتو ژمنه، هغه هوتل چې په ۱۳۹۶ لمریز کال کې د دوی وسله والو پرې یرید وکړ.  په دې حمله کې د ۱۴ بهرنیانو په ګډ‌ون ۲۲ تنه ووژل شول او ۱۲ نور ټپيان شول او طالبانو یې مسولیت هم ومانه.  دوه ورځې وړاندې یاد نیمه دولتي هوټل ته د طالبانو د کورنیو چارو د سرپرست وزیر سراج الدین حقاني په بلنه د دغه ډول حمله کوونکو کورنۍ دعوت شوې وې.  سراج الدین حقاني انتحاري حمله کوونکي استشهادیان... Читать дальше...

په تاندې هیلې خپرونه کې د خدایي خدمتګار تحریک د بیا فعالېدو او په دغه تحریک کې د ښځو کردار په اړه مالومات درکوو. د خدایي خدمتګار تحریک بنیاد په ۱۹۲۹ز کال کې خان عبدالغفارخان چې په باچا خان مشهور دی اېښودی وو. په هغه وخت کې هم په دغه تحریک کې ښځې شاملې وې چې د ټولنې د خیرښېګړې او د نجونو پر تعلیم یې زیات کار کړی دی. د خپرونې کوربنه فرخنده اسد ده.

د طالبانو د رييس الوزرا مرستیال عبدالسلام حنفي نن د مسکو په غونډه کې وویل چې د طالبانو تر مشرۍ لاندې د افغانستان نوې اداره د نړۍ ټولو هېوادونو ته مسوول حکومت دی او د افغانستان د امنیت په اړه ګاونډیو او د سیمې هېوادونو ته ډاډ ورکوي. ښاغلي حنفي پر نړیوالې ټولنې غږ وکړ چې د طالبانو حکومت په رسمیت وپېژني. ده وویل، نړۍ دې پر طالبانو د فشار راوړلو پرځای له هغوی سره خپلې ستونزې د خبرو له لارې حل کړي. ده له امریکا هم وغوښتل چې د افغانستان بانک شتمني ازاده کړي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزیر وايي، د افغانستان روان وضعیت پایداره نه دی او هر مهال د یوه ګواښ احتمال شته. سرګي لاوروف د افغانستان په اړه د مسکو فارمټ غونډې ته په خپله وینا کې، ورځ تر بلې د افغانانو د ټولنیز ژوند د خرابېدو په اړه اندېښنه وښوده. هغه زیاته کړه، هیله لري چې طالبان به د دې غونډې ګډو‌نوالو ته د افغانانو د روان ټولنیز وضعیت په اړه حقیقي معلومات وړاندې ورکړي. ښاغلي لاوروف د افغانستان د ثبات په اړه د طالبانو هڅې وستایلې، خو اندېښنه یې وښوده چې یو د القاعده او داعش په څېر ډلې په افغانستان... Читать дальше...

یو شمېر خلک د برښنايي توکو له پلورنځیو نوي تلویزیونونه او اړوند وسایل اخلي او ځینې بیا استعمال شوي تلویزیونونه او ډېش انتنې د ښار په ورکشاپونو کې ترمیموي.

په کابل کې یو شمېر افغان هندو او سېک لږکیو، د دوی د ځمکو د غصب په تړاو غږ پورته کړی. په کابل کې یو شمېر افغان هندوان او سېکهان ادعا کوي، د کابل په احمد شاه بابا مېنه کې  یې ۱۰ جریبه شخصي ځمکه د ځینو زورواکو له لوري غصب شوې او غواړي هلته پرې جومات جوړ کړي. د ادعا کوونکو له لوري رسنیو ته په یوه استول شوې خبرپاڼه کې راغلي: "له بده مرغه زموږ تقریباً ۱۰ جریبه ځمکه چې د ارزان قیمت په محبس څلورلارې کې موقعیت لري او موږ شرعي قبالې هم په لاس لرو د یو شمېر خلکو له‌خوا نیول شوي او غواړي چې جومات په‌کې ... Читать дальше...

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی ځانګړی استازی زلمی خلیلراد وايي، امریکايي پوځیان له افغانستانه وتلي، د امریکا لپاره جګړه ختمه شوې خو دا وروستی څپرکی نه دی بلکې افغانان د اقتصاد او امنیت په ګډون مخته سترې ننګونې لري.  خلیلزاد دا ټویټ وروسته له دې کړی چې توماس ویسټ یې پرځای د افغانستان لپاره ځانګړی استازی وټاکل شو.  ده د ځانګړي استازي له دندې د ځان د ګوښه کېدو یادونه کړې او لیکلي یې دي چې په دې ویاړي چې امریکایانو ته یې خدمت کړی دی.  یو شمېر افغانان پر خلیلزاد انتقاد کوي او وايي چې د... Читать дальше...

په هند کې یو شمېر بند پاتې افغان مسافر له خپل بې‌برخلیکه وضعیت او خالي جېبه رنځېږي. دوی وايي، د درملنې او نورو کارونو په خاطر د کابل له سقوط مخکې هند ته تللي، خو اوس نه وطن ته د تللو لاره لري او نه هم په هند کې د اوسېدو لپاره پیسې او دوه میاشتې کېږهلته بند پاتې دي. دوی غواړي چې ژر تر ژره دې کابل ته ولېږدول شي. ۳۵ کلنه فرشته له ۲ میاشتو ډېر وخت کېږي چې په هند کې پاتې ده. هغه چې د کور مېرمن ده، د درملنې لپاره هند ته تللې وه وايي نه‌یې کورنۍ دا وس لري چې له کابل څخه پیسې ورته ولېږي او نه دا خپله... Читать дальше...

په پاکستان کې د زیاتېدونکې ګرانۍ په اړه د دې هېواد حزب اختلاف ګوندونو د حکومت پرضد مظاهرې پیل کړې دي. د دې هېواد شمارياتو دفتر ( پاکستان بېورو اف سټېټسټکس) څو ورځې وړاندې ويلي ول چې په دې وروستيو کې د ګرانۍ کچه ۱۲.۶۶ وه. د دفتر له مخې، په دې وروستيو کې د ۲۲ خوراکي شيانو بيې لوړه شوې دي. خو پوښتنه دا ده چې حزب اختلاف دا احتجاج د سياسي ګټو لپاره استعمالوي او که نه په ریښتیا به د ګرانۍ په له منځه وړلو کې مهم رول ولوبولای شي.؟ دا او نورې پوښتنې د مشال تر رڼا لاندې بحث کې څېړل شوې دي.

په مسکو کې د افغانستان د مشورتي غونډې درېیم پړاو نن د دغه ښار په پرېزدنټ هوټل کې پیل شوه. په دې غونډه کې د سیمې هېوادونو د استازو ترڅنګ د طالبانو د رئیس‌الوزرا د مرستیال عبدالسلام حنفي او بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي په ګډون یو پلاوی ګډون لري. د تاس خبري اژانس د راپور له مخې، د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف د غونډې په پیل کې وینا وکړه. دا غونډه په داسې حال کې جوړېږي چې په افغانستان کې د داعش له لوري بریدونه مخ په زیاتېدو دي او روسیه اندېښنه لري چې د افغانستان ناکرارۍ به منځنۍ اسیا ته خپرې شي. Читать дальше...

په افغانستان کې د مني ګرام خدمتونه بیا پیل شول. د کابل شهزاده سرای په خپله فېس‌بوک پاڼې لیکلي دي، د مني ګرام خدمتونه چې هدف‌یې افغانستان ته د بهرنیو حوالو لېږل دي، بېرته پیل شوي دي. د کابل شهزاده سرای په وینا اوس‌مهال د مني ګرام خدمتونه په یونایټډ بانک کې کېږي. واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته په افغانستان کې بانکي سیستم له ګڼو ننګونو سره مخ دی چې له دې ستونزوه یوه‌یې هم د مني ګرام د خدمتونو درېدل و. طالب چارواکو په دې اړه تر اوسه څه نه‌دي ویلي.

طالبان وايي، اقتصادي بحران له تېر حکومت څخه ورته په میراث پاتې دی.  د پیسو نړیوال صندوق یا (IMF) د وروستیو څرګندونو په ځواب کې چې ویلي یې و، د افغانستان اقتصاد به سږ کال له ۲۰ تر ۳۰ سلنه پورې رکود سره مخامخ شي، د طالبانو د رسنيز ټیم غړي بلال کریمي ازادي راډیو ته وویل چې اقتصادي بحران له تېر حکومت څخه ورته په میراث پاتې دی. نوموړی وايي چې بشري سازمانونه دې د بد اقتصادي وضعیت په اړه د اعلامیې د خپرولو پر ځای لاس په کار شي او له خلکو سره دې مرسته وکړي چې له دې ناورین څخه وژغورل شي. د پیسو نړیوال... Читать дальше...

د چین په پلازمېنه پیکېنګ کې په فبرورۍ میاشت کې تر ژمنیو المپیک لوبو مخکې د کرونا ویروس پر ضد درېیم ډوز یا کمکي واکسین پیل شو. کمکي واکسین هغو کسانو ته ورکول کېږي چې عمرونه‌یې تر ۱۸ ډېر دي او لږترلږه ۶ میاشتې مخکې یې د کرونا پر ضد بشپړ واکسین کړی وي. دا اقدام په داسې حال کې کېږي چې پیکېنګ د سختو مقرراتو په منځ کې د ژمنیو المپیک لوبو لپاره تیاری نیسي. په لوبغالو کې به یوازې چینايي نندارچیانو ته اجازه ورکول کېږي او د ګډونوالو لوبغاړو لپاره هم د واکسین او یا پیکېنګ ته تر رسېدو وروسته ۲۱ ورځې قرنطین شرط ایښودل شوی دی.