Новости за 06.07.2020

Австрехь вийначун хьокъехь ши стаг лаьцна. Ший а Нохчийчуьра веана хилла; бакъонашларъярхоша дехар дина Бастрыкине, Умаева ер тергоне эца аьлла; COVID-19 уьнах велла 5 дархо, ун даьлла 380 стагана

Европехь кхерам шайна тIаьхьарбаьлла аьлла ца хета нохчашна. Кест-кеста вуьй, кIелонна буха нисло царах хийланиг. ХIоьттинчу хьолехь шайн кхерамзаллин шаьш гIайгIа бан безаш нисло церан.

COVID-19 вирусах кхин а цхьа пациент велла Нохчийчохь аьлла, Роспотребнадзоран информацех пайда а эцна, яздо махкарчу хаамийн гIирсаша. Таханлерачу дийнахь республикехь коронавирус юй хьожуш 119 295 тест йина. Царах 1 967 йина тIаьххьарчу 24 сахьтехь. 1 786 стагаца къаьстинера ун. ТIаьххьарчу буса а, дийнахь а 14 стагаца хааелла COVID-19 вирус. "Дарба хилла 1 214 пациентана. Велла верриг а уьнах 25 дархо", - аьлла бу хаам. Роспотребнадзоран зерашца, регионехь таханлерачу дийнахь верриг а инфекцица ву 547 вахархо.

ГIалгIайчуьрчу чоьхьарчу гIуллакхийн министраллан хиллачу белхахочунна бехк биллина, ахчанашца хьарамлонаш лелорна. Цунах лаьцна хаам баржийна оршотан дийнахь регионерчу Талламан комитетан урхаллан пресс-гIуллакххоша. "ТIечIагIдина даьлла, 2014-чу шарахь ша полицин декъехь волчу заманчохь,  оцу стага чоьхьарчу гIуллакхийн министраллан хIусаман комиссига документаш чуделла хилла, шен йоцучу йоIах харц хаамаш  тIе а язбина. Пачхьалкхан хIусаман сертификат эца Iалашонца лелийна цо и бозбунчалла. Оцу... Читать дальше...

Дагестанан ХIинжа-ГIалара ресторанийн долахой коьртачу майдана бевллера, шайна болх боло бакъо ялар тIедожош. Протестан акцехь вовшахкхеттера масех иттанашкахь меттигерчу кафенийн а, ресторанийн а куьйгалхой. Цара дийцина, гIаларчу масех яккхийх йолчу кафешна бакъо елла аьхкенан рагIуш бухахь болх боло, ткъа биссинарш арабовла йиш йоцуш Iа аьлла. "Тхан массеран а цхьа проблема ма ю. Тхо массо а петаршкахь дехаш ду, алапана тIехь ду тхо, хIора шолгIачун аьлча санна, кредиташ ду токхуш. Жимма кредитан хан тIаьхьатоттур ю  баьхнера тхоьга... Читать дальше...

Оршотан дийнахь дIахIоттийна пIераскан дийнахь вийначу нохчийн политикан мигрантан Умаров Мамиханан тезет. "Австрерчу нохчийн а, гIалгIайн а Кхеташонан" офисехь хIоттийна тезетан барам. "Кавказ.Реалиин" корреспонденто бинчу хаамца, цкъачунна хIинца а вийначун дакъа схьаделла дац, хIунда аьлча, цуьнан дегIах талламаш бина бовланза хиларна. Умаровн накъосташа бахарехь, шен цIийнден дакъа довза тIекхача езаш ю цуьнан хIусамнана а, кхинболу гергарнаш а. Карладоккху, Вена гIалина гергахь коьртах герз тоьхна вийна нохчо. Читать дальше...

Къоьллехь бохку нах дукха болчу регионийн тептарехь нисъелла ГIалгIайчоь а, ГIебарта-Балкхаройчоь а. "Новости" агенталло бинчу талламан зераш зорбане даьхна оршотан дийнахь. ХIоттийначу рейтингехь билгалдаьккхина, ГIалгIайчуьра 30,5 процент, ткъа ГIебарта Балкхаройчуьра 24,2 процент бахархой къоьлла хьоьгуш бу аьлла. Иштта оцу тептарехь нисъелла Тыва а(34,7%), Алтай а (24,2%), Жуьгтийн автономин кIошт а (23,9%). Стохка цу кепара хIоттийначу рейтингаца а догIуш, Оьрсийчохь 12,3 процент къен нах бара, билгалдоккху шайн талламехь агенталло. Читать дальше...

Къилбаседа Кавказехь тIаьххьарчу дийнахь а, буса а пхи пациент велла коронавирусан инфекцица хилла, кхин а 380 стагаца ун къаьстина. Эпидеми ца яржийта Iалашонца кхоьллинчу оперативан штабан зерашца, Дагестанехь велла шиъ, Ставрополан кIоштахь а, ГIебарта Балкхаройчохь а, ГIалмакхойчохь а кхелхина цхьацца. Верриг а Къилбаседа Кавказехь 819 дархо велла COVID-19 вирусах. Къаьсттина дукха бу коронавирусан ун даьлла нах Ставрополан кIоштахь – 80 стаг: Ставрополан кIоштахь +80 (5 649 ву эпидеми... Читать дальше...

Нохчийчуьра политикан мухIажар Умаров Мамихан Австрехь вийна аьлла, шеконашца Нохчийчуьра схьаваьлла Ахтаев Сарали а, Магамадов Салман а лаьцна. "Кавказ.Реалиига" бина цунах лаьцна хаам Европерчу цхьахйолчу диаспорерчу хьостано. "2002-чу шарахь веана хилла 47 шо долу Ахтаев Европе, ткъа Магомадов 2004-чу шарахь. МухIажарийн статусехь вара и ший а. Билггал хууш дац, Нохчийчуьрчу Iедалхошца уьш боьзна хиларх. Амма къаьстина, Хьалха-МартантIерачу антитерроран центрехь Магомадов болх бина хиларх", - аьлла, дийцина цо шен къамелехь. Читать дальше...

Нохчийчохь еллачу 23 шо долчу Умаева Мадинин гIуллакх Талламан комитетан куьйгалхочуьнга Бастрыкин Александре тергоне эца аьлла, дехар дина "Мемориалан" а, Amnesty International а, "Гражданское содействие" а, кхийолчу а бакъонашларъяран организацеша. Мехкан куьйгалхочо Кадыров Рамзана цуьнан яларан хьокъехь динчу къамелаша эксперташна а, тешашна а тIеIаткъам барна кхоьру шаьш боху кехатан авторша. Маршо Радионо яздина ма хиллара, Мангал-беттан 12-чохь Гуьмсехь елира 23 шо долу Умаева Мадина. Буьйсанна дIайоьллинера иза. Читать дальше...