Кыргызстанда кезектеги жолу бийликтин алмашынын шарттаган Октябрь окуяларына эки жыл болду. Бул окуяларды белгилөө саясий окуялар кызып, чек ара маселеси курчуп, кезектеги жолу парламенттин төрагасы алмашкан учурга туш келди. Бул окуялардын саясий абалга тийгизген таасири кандай?
Президент Садыр Жапаров бүгүн, 5-октябрда Жамааттык коопсуздук келишим уюмунун (ЖККУ) баш катчысы Станислав Засты кабыл алды. Президенттин басма сөз кызматы кабарлагандай, алар регионалдык коопсуздукту жана туруктуулукту камсыз кылууну талкуулап, уюмдун алкагындагы өз ара аракеттенүү маселелери боюнча пикир алмашты. Жапаров ЖККУ келишимине кол коюлгандыгынын 30 жылдыгы жана уюмдун түзүлгөндүгүнүн 20 жылдыгы белгиленип жатканын айтып, "мааракелик жылга ЖККУга мүчө мамлекет - Тажикстандын мыйзамсыз... Читать дальше...
Ооган башкалаасындагы мечитте 5-октябрда болгон жардыруудан кеминде 2 киши өлүп, 18 киши жараат алды. Бул тууралуу талибдердин өкмөтү маалымдады. Окуя катуу кайтарылган Ички иштер министрлигинин комплексинин жанында болгон. Мекеменин басма сөз катчысы Абдул Нафи Такордун айтымында, мечитке министрликтин кызматкерлери көп барчу. Жардыруу үчүн эч ким жоопкерчиликти өзүнө ала элек, тергөө жүрүүдө. Кайрымдуулук менен алектенген италиялык бейөкмөт уюму Кабулдун ооруканаларына 20 киши түшкөнүн, экөө көз жумганын Твиттерге жазды. Читать дальше...
Баткен облусунда "Илбирс" атайын багыттагы бөлүгүнүн жоокери өзүн көкүрөк тушка атып алды. Бул маалыматты “Азаттыкка” Коргоо министрлигинин басма сөз кызматы ырастады. Мекемеден билдиришкендей, жоокер учурда ооруканада. Окуя 5-октябрга караган түнү болгон. Жабырлануучунун абалы жана окуянын чоо-жайы азырынча айтыла элек. Соңку эки айда кыргыз армиясында кызмат өтөп жаткан төрт аскер каза тапты. Өткөн айда Акыйкатчы институту атайын жумушчу топ түзүп, акыркы беш жыл ичиндеги жоокерлердин өлүмүн... Читать дальше...
5-октябрда "Ата-Журт Кыргызстан" фракциясынын лидери Нурланбек Шакиев Жогорку Кеңештин төрагасы болуп шайланды. Бул кызматты ага чейин аркалап келген Талант Мамытов өз каалоосу менен кетип жатканын билдирди. Мамытовдун чечимине негиз болгон жагдай Парламент төрагасы Талант Мамытовдун кызматтан кете турганы он күндөн бери сөз болуп, анын өз калоосу менен арыз жазганын депутат Мирлан Самыйкожо айтып чыккан. Бирок маалымат расмий тастыкталбай, Жогорку Кеңештин басма сөз кызматы Талант Мамытов өз ордунда отурганын билдирген. Читать дальше...
Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров New York Times гезитине маек куруп, мобилизациядан улам Кыргызстанга качкан орусиялыктар экстрадициядан коркпой эле койсо болорун айтты. Ал Кыргызстан үчүн бул "жаңы көрүнүш" экенин, Орусиянын жарандары "бул жакка келип, ээн-эркин иштей ала турганын" айткан. Ал мобилизация жарыялангандан кийин Кыргызстанга качып келген орусиялыктардын саны тууралуу маалыматы жок экенин белгилеген. "Биз мындан эч кандай зыян эмес, пайда көрүп жатабыз", - деди президент. Читать дальше...
Прокуратура “Бишкек автотранспорт муниципалдык ишканасын” (БАМИ) текшерип, жүргүнчүлөрдү ташуучу автобустарды сатып алууда мыйзамсыз келишимдер түзүлгөнүн аныктады. Бул тууралуу 5-октябрда Башкы прокуратуранын басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматка караганда, келишимде автобустар 154 млн. 827,3 миң сомго ашыкча бааланган. "Ишкананын жооптуу кызмат адамдары кызмат абалын кызматтын кызыкчылыктарына каршы пайдаланышып, башка компаниялардын катышуусун атайылап чектеп, мыйзамда белгиленген сынакты... Читать дальше...
Кыргызстандагы 2333 мектепте 1,5 миллионго жакын окуучу билим алат. Аларга жалпы 82 миңге чукул мугалим билим берет. Ушул жылдын апрель айында Кыргызстанда мугалимдердин маянасы 50-80% көтөрүлдү. Өкмөт мындан кийин алардын айлыгы ар жыл сайын 20% өсүп турарын убадалаган. Мындан улам мектептерде жаш адистердин саны көбөйгөнү байкалат. Мисалы, быйылкы окуу жылында Бишкектеги мектептерге 542 жаш мугалим жумушка кирген. Кыргызстанда октябрдын биринчи жумасында мугалимдер күнү белгиленет. Бул датага... Читать дальше...
Кыргызстандагы 2333 мектепте 1,5 миллионго жакын окуучу билим алат. Аларга жалпы 82 миңге чукул мугалим билим берет. Ушул жылдын апрель айында Кыргызстанда мугалимдердин маянасы 50-80% көтөрүлдү. Өкмөт мындан кийин алардын айлыгы ар жыл сайын 20% өсүп турарын убадалаган. Мындан улам мектептерде жаш адистердин саны көбөйгөнү байкалат. Мисалы, быйылкы окуу жылында Бишкектеги мектептерге 542 жаш мугалим жумушка кирген. Кыргызстанда октябрдын биринчи жумасында мугалимдер күнү белгиленет. Бул датага... Читать дальше...
Франциялык кино жылдыздар, арасында "Оскардын" жеңүүчүлөрү Жюлиет Бинош жана Марион Котийяр ирандык аялдарды колдоо иретинде чачтарын кыркып жаткан видеолорун чыгарышты. Үч жумадан бери Иранда 22 жаштагы Махса Амининин өлүмүнө байланыштуу каршылык акциялары уланууда. Студент кызды полиция хижаб кийүү эрежесин бузган деп кармап кетип, көз узабай анын көз жумганы айтылган. Инстаграмда “Иран аялдарын колдоо” деп аталган тайпада #hairforfreedom деген хэштег менен жарык көргөн видеолордо жылдыздар чачтарын кескенин көрүүгө болот. Читать дальше...
Тажикстанда көз карандысыз журналист жана блогер Абдулло Гурбати бийлик өкүлүнө акаарат келтирген жана экстремисттик уюмга мүчө болгон деген кине менен жети жарым жылга кесилди. Шейшембиде Дүйшөмбү шаарынын Шохмансур райондук соту 26 жаштагы көз карандысыз журналист жана блогер Абдулло Гурбатини (Авазмада Гурбатов) жети жарым жылга күчөтүлгөн режимдеги колонияга кести. Прокуратура журналистке сегиз жыл жаза сураган. Ал соттогу акыркы сөзүндө ак экенин айтып, өзүн актоону өтүндү. Сот аны бийлик өкүлүнө акараат келтирген... Читать дальше...
Жогорку Кеңештин депутаты Дастан Бекешев төрагалык кызматка Нурлан Шакиевдин талапкерлиги каралып жаткан учурда анын мурдагы президент Курманбек Бакиевге көз карашы тууралуу суроо узатты. "Бакиевдер боюнча сиздин көз карашыңыз кандай? 2019-жылы NewTV телеканалы Бакиевдин 70 жылдык мааракесин куттуктап, жакшы сөздөрдү айткан. Таарыныч болбосун, бирок мен сизден ушуну сурайын деп жаткам" , — деди Бекешев. Нурлан Шакиев мурдагы президенттерге, анын ичинде Бакиевге карата коомчулук кандай пикирде болсо, анын пикири да ошондой экенин билдирди.
Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Бакыт Төрөбаев мамлекеттик банктарды жана өнүктүрүү фонддорун кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу кагылышта жабыркаган бизнес чөйрөсүн калыбына келтирүүгө жардам берүүгө чакырды. Төраганын орун басары бүгүн, 5-октябрда өнүктүрүү институттарынын Координациялык кеңешинин жыйынында билдиргендей, Коомчулукту өнүктүрүү жана инвестициялоо агенттиги (АРИС) аймактагы социалдык объектилерди каржылоону өзүнө алды. Жыйында Улуттук банкка бизнес-долбоорлорго... Читать дальше...
Быйыл Кыргызстанда 233,7 миң гектардан буудай жыйналды. Бул тууралуу бүгүн, 5-октябрда түшүм жыйноо маселесине арналган жыйында Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Бакыт Төрөбаев билдирди. Алдын ала маалыматтарга таянып, быйыл өткөн жылга салыштырмалуу түшүмдүүлүк эки эсеге өскөнүн, буудайдын орточо түшүмдүүлүгү 27,7 центнерди (өткөн жылы гектарына 14,7 центнерден) түзгөнүн белгиледи. Жыйында Айыл чарба министрлигине кант кызылчасы, пахта өңдүү айыл чарба өнүмдөрүн жыйноого өзгөчө көңүл буруу тапшырылды. Читать дальше...
Химия боюнча Нобел сыйлыгын америкалык жана даниялык окумуштуулар алды. Америкалык Каролин Бертоцци, Бэрри Шарплесс жана Даниянын өкүлү Мортен Мелдал молекулярдык, биоортогоналдык химия жаатындагы эмгектери жана молекулаларды жасоо инструменттерин тапканы үчүн абройлуу сыйлыкка татыды. 81 жаштагы Шарплесс 2001-жылы да Нобел сыйлыгынын лауреаты болгон. Бул аптада сыйлык медицина жана физиология тармагындагы ачылыштар үчүн швециялык биологго, физикадан франциялык, америкалык жана австриялык илимпоздорго ыйгарылды. Читать дальше...
Түндүк Корея Жапония тарапка баллистикалык ракета аткандан кийин АКШнын Куралдуу күчтөрүнүн учак ташыган атомдук кемеси Жапон деңизине бет алды. "Роналд Рейган" кемеси Түштүк Кореянын чыгыш ыптасында жайгашарын жергиликтүү маалымат булактары кабарлады. Кеме буга чейин АКШ, Жапония жана Түштүк Кореянын биргелешкен аскердик машыгууларына катышкан. Ал машыгууга келгенден көп узабай Пхеньян Жапон деңизин көздөй ракета атты. Орто аралыкка учуучу ракета Жапониянын аймагынын үстүнөн учуп барып океанга түшкөн. Читать дальше...
Алматыда каракалпакстандык активист Зиуар Мирманбетова кармалганын шейшембинин кечинде каракалпак диаспорасынын өкүлү Акылбек Муратбай Твиттерге жазды. Анын маалыматына караганда, Мирманбетованы үйүнөн шаардык полиция бөлүмүнө алып кетишкен. Сентябрдын ортосунда Алматыда диаспоранын үч активисти кармалган. Алардын куугунтукталышын июлда Каракалпакстанда болгон массалык нааразылык акцияларына байланыштырышат. Раиса Худайбергенова, Жангелды Жаксымбетов жана Кошкарбай Торемуратов "Өзбекстандын конституциялык... Читать дальше...
Журналисттерди коргоо боюнча эл аралык комитет (CPJ) тажикстандык журналист Абдулло Гурбатиге чыккан өкүмдү катуу айыптады. 4-октябрда тажик башкалаасынын Шохмансур райондук соту 26 жаштагы көз карандысыз журналист жана блогерди жети жарым жылга күчөтүлгөн режимдеги колонияга кескен. Сот аны бийлик өкүлүнө акаарат келтирген, милиция кызматкерине күч колдонгон жана экстремисттик уюмга мүчө болгон деген негизде айыптуу деп тапты. Гурбати дооматтарды четке кагууда. Анын адвокаты апелляциялык арыз тапшырарын билдирди. Читать дальше...
6-октябрда түнкүсүн Баткен, Нарын облустарынын айрым жерлеринде жаан, бийик тоолуу райондордо кар жаашы мүмкүн. Күндүз Ысык-Көл, Нарын облустарынын айрым жерлеринде, Ош облусунун тоолуу райондорунда жаан, бийик тоолуу райондорунда кар жаайт. Калган аймактарда жаан-чачын болбойт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй өрөөнүндө түнкүсүн 5…10, күндүз 19…24; Талас өрөөнүндө түнкүсүн 0…5, күндүз 16…21; Баткен, Ош, Жалал-Абад облустарында түнкүсүн 7…12... Читать дальше...
Иран Британиянын Тегерандагы элчисин чакыртып, британ расмий адамдары ислам жумуриятындагы толкундоолорго шыкакчы болууда деп айыптады. Ирандын бийлиги дээрлик үч жумадан бери уланып жаткан өкмөткө каршы акцияларды чет өлкөлөрдүн кутуму катары сүрөттөөгө аракеттенип келатат. Митинг-демонстрациялар 16-сентябрда студент кыз Махса Амини полиция хижаб кийүү эрежесин бузган деп кармап кеткенден кийин каза тапканы ачыкка чыкканда тутанып, бүт өлкөгө жайылган. Эл аялдардын укуктарын камсыздоодон тышкары башка саясий талаптарды да коюп жатат. Читать дальше...
Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетинин Чек ара кызматы "2022-жылдын 14-17 сентябрында кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу кагылыштан кийинки ыкчам-иликтөө иш-аракеттеринин жүрүшүндө бронежилет кийген аскер кызматкеринин денесинин калдыктары табылгандыгын" кабарлады. Расмий маалыматта сөөктүн 90 пайызы жабыркагандыктан, анын тек-жайын дароо аныктоо мүмкүн болбой жатканы айтылды. Аталган мекеменин басма сөз кызматы тараткан маалыматта табылган сөөк дайынсыз болуп жаткан лейтенант Дастан Анарбековго таандык болушу мүмкүн. Читать дальше...
Жогорку Кеңештеги "Элдик" депутаттар тобу, "Ишеним", "Ата-Журт Кыргызстан" жана "Альянс" фракциялары парламенттин төрагалыгына талапкерлигин көрсөткөн Нурлан Шакиев 80 депутаттын "макул" деген добушуна ээ болгонун добуш берүү комиссиясын жетектеген депутат Жанарбек Акаев билдирди. Алты депутат каршы добуш берген. Добуш берүү жабык өттү. Шайлоого жалпысынан 87 депутат катышып, 3 шайлоо кагазы жараксыз болуп чыкты. Жогорку Кеңеш добуш берүүнүн жыйынтыгын протокол менен бекиткен соң спикер Нурлан Шакиев төраганын ордуна отурду. Читать дальше...
Бул тууралуу Жогорку Кеңештин төрагасы кызматына көрсөтүлгөн "Ата-Журт-Кыргызстан" фракциясынын төрагасы, депутат Нурланбек Шакиев 5-октябрдагы жыйында билдирди. Ал Дастан Бекешевдин парламент менен өкмөттүн мамилесинин келечеги тууралуу суроосуна жооп берди. "Жон терибиз менен сезип жатабыз, сырттан душмандар бизге опурталдуу, коогалаңдуу болуп турганда биздин ички ынтымагыбыз болуп көрбөгөндөй бекем болушу керек. Биринчи кезекте парламенттин ичинде, бийлик бутактары арасында ынтымак бекем болуп... Читать дальше...
Билим берүү жана илим министрлиги республикалык "Жылдын мыкты мугалими" жана "Жылдын мыкты тарбиячысы" деп аталган республикалык сынактын жыйынтыгын чыгарды. Бүгүн, 5-октябрда министрдин биринчи орун басары Талантбек Бекташов билим берүү тармагынын кызматкерлерин кесиптик майрамы менен куттуктап, сынактын жеңүүчүлөрүнө сыйлыктарын тапшырды. "Жылдын мыкты мугалими" сынагынын жыйынтыгында 1-орунду Ош шаарындагы кыргыз-түрк "Достук" лицейинин окутуучусу Нурсултан Акылбек уулу жеңип алды. Ал эми... Читать дальше...