Новости за 24.02.2022

Ukrainanyň prezidenti Wolodymyr Zelenski rus güýçleriniň dünýäniň iň erbet ýadro betbagtçylygynyň bolup geçen ýeri bolan Çernobyl atom elektrik stansiýasyny ele geçirmäge synanyşýandyklaryny aýdýar. Rus harby güýçleri ýadro desgasynyň ýerleşýän zonasyna girdiler we söweşiň giň gerimli daşky gurşaw betbagtçylygyna ýol açmagyndan gorkulýar diýip, ukrain resmileri aýtdy. “Basybalyjy rus güýçleri Çernobyl atom elektrik stansiýasyny ele geçirmäge synanyşýar. 1986-njy ýylyň tragediýasy ýene gaýtalanmaz ýaly... Читать дальше...

Türkmenistanda häkimiýetler, köpler üçin garaşylmadyk ýagdaýda, irki prezident saýlawlaryny yglan edeli bäri, döwlet metbugat serişdeleri saýlawlaryň töweregindäki wakalar, bellige alynýan dalaşgärler we saýlaw möwsüminiň barşy barada yzygiderli habar berýär. Ýöne adaty halk saýlawlar barada näme diýýär, ilat saýlawlardan nämä garaşýar, häkimiýetler saýlawlara nähili taýýarlyk görýär?

Russiýanyň Ukrainanyň garşysyna başlan hüjümi bada-bat günbatar liderleriniň ýazgarmalaryna sebäp boldy, emma öňki sowet ýurtlarynyň liderleriniň köpüsi häzir öz garaýyşlaryny açyk aýtmakdan saklanýana meňzeýär. Emma bu ýurtlaryň metbugaty 24-nji fewralda başlanan uruş baradaky habarlary bada-bat aldylar we eýýäm bu mesele boýunça dürli platformalardaky pikir alyşmalar başlandy. Daşary ýurtlardaky türkmen aktiwistleri Ukrainadaky türkmenistanlylaryň goragsyz galandygyny aýdýarlar. Şu aralykda belarus hökümdary... Читать дальше...

Pandemiýanyň başyndan bäri ýurduň çäginde koronawirusyň hasaba alynmandygyny tekrarlaýan türkmen häkimiýetleri karantin çäklendirmeleriniň arasynda bazarlary bölekleýin ýapyk saklamagy dowam etdirýär. Çäklendirmeler sebäpli indi bir aý gowrak wagt bäri gazançsyz galan aşgabatly söwdagärler şäheriň "Altyn asyr" bazarynda gizlin söwda etmäge çalyşýarlar. Ýöne olaryň bu synanyşyklary köplenç bazardan kowulmak ýa-da para bermek bilen soňlanýar. Bu ýagdaýlar barada Azatlyk Radiosynyň habarçysy Aşgabatdan maglumat berýär.

Baýramaly etrabynyň Merw daýhan birleşiginde welosiped ogurlygy we talaňçylyk hadysalary artýar. Talanmak gorkusy ýerli ýaşaýjylarda alada döredýär. Kä halatlarda ekerançylyk meýdanlaryna ideg etmek üçin gijäniň garaňkysynda ‘potrada’ gatnamaly bolýan käbir daýhanlar gije köçä çykmakdan howatyr edýär. Bu barada Azatlyk Radiosynyň sebitdäki habarçysy 23-nji fewralda habar berdi.

NATO-nyň baş sekretary Ýens Stotenberg Russiýanyň Ukraina amala aşyran hüjüminiň Ýewropada parahatçylygy sarsdyrandygyny aýtdy, şeýle-de ýaranlygyň agza döwletleriň territoriýalarynyň “her bir gysymyny” gorajakdygyny söz berdi. Stoltenberg ýaranlygyň 5-nji maddasyna bolan ygrarlylygyny hem tekrarlardy. Oňa laýyklykda, agza bir döwlete edilen hüjüm, onuň ähli agzalaryna garşy edilen bir hereket hökmünde häsiýetlendirilýär. Ol Russiýanyň Ukraina hüjüminden soň, ýaranlygyň agza däl ýaran döwletleriň... Читать дальше...

Ýewropa Bileleşigiň liderleri 24-nji fewralda geçirjek gyssagly duşuşygynda Russiýanyň Ukraina garşy eden “wagşyçylykly hüjümine” jogap hökmünde giriziljek täze berk sanksiýalary maslahat ederler. “Biz munuň üçin prezident [Wladimir] Putini jogapkärçilige çekeris” diýip, Ýewropa Komissiýasynyň başlygy Ursula fon der Leýen aýtdy. Ol sanksiýalaryň täze toplumynyň Russiýanyň ykdysadyýetiniň strategiki pudaklaryny nyşana aljakdygyny mälim etdi.

Ukrainanyň prezidenti Wolodymyr Zelenski Moskwa bilen diplomatiki gatnaşyklary bozýandygyny mälim etdi, şeýle-de ukrain raýatlaryny ýurdy Russiýanyň hüjüminden goramaga hemaýat bermäge çagyrdy. Ol munuň üçin ýaraglaryň bölünip beriljekdigini aýtdy. 24-nji fewralda eden çykyşynda Zelenski “ar-namysyny ýitirmedik” diýip häsiýetlendiren russiýalylara hem ýüzlenip, öz hökümetiniň Ukraina garşy hüjümine garşy proteste çykmaga çagyrdy. Zelenksi Russiýanyň hüjümi netijesinde Ukrainanyň “uly ýitgileri” çekýändigini aýdyp... Читать дальше...

Tussaglykdaky rus oppozisiýa syýasatçysy Alekseý Nawalny, özüniň üstünden geçirilen sud diňlenişigiň dowamynda eden çykyşynda,  Russiýanyň Ukraina hüjümini ýazgardy. 24-nji fewralda Nawalny pul galplyklary bilen bagly, özüniň hem olary syýasy matlaplydygyny aýdýan, aýyplamalar esasynda geçirilen diňlenişigiň dowamynda etjek beýanatyny suduň protokolyna goşulmagyny sorady. “Russiýa bilen Ukrainanyň arasyndaky uruş Russiýanyň raýatlaryndan edilen ogurlyklaryň, şeýle-de ýurduň öz içindäki meselelerden ünsi sowmak üçin başladyldy” diýip... Читать дальше...

24-nji fewralda irden teleýaýlymlar rus goşunlarynyň Ukraina garşy girişen ýaragly çaknyşygy we “ýörite harby operasiýa” barada Putiniň aýdan sözlerini efire berdi. Rus syýasatçylary bu çozuşy “Donbasy goldamak” we “parahatçylygy goraýyş missiýasy” atlandyrýarlar.

Moldowanyň prezidenti Mais Sandu 24-nji fewralda ýurtda adatdan daşary ýagdaýyň yglan edilýändigini, şeýle-de öz ýurdunyň Russiýanyň hüjüminden soň goňşy Ukrainadan geljek on müňlerçe adamy kabul etmäge taýýardygyny aýtdy. “Biz kömegimize we goldawymyza mätäç adamlara hemaýat ederis” diýip, Sandu aýtdy. Moldowanyň habar serişdeleri Ukraina bilen Moldowanyň serhet araçäginde onlarça ulagyň nobatda durandygy barada maglumat berýärler. Sandu Ukrainadaky ähli moldowanlary dessine ýurduna dolanmaga çagyrdy.

Belarusyň awtoritar lideri Aleksandr Lukaşenka 24-nji fewralda Russiýanyň Ukraina garşy hüjüme geçmegi bilen baglylykda belarus harbylarynyň muňa gatnaşmaýandygyny aýtdy. “Biziň harby güýçlerimiz bu operasiýa gatnaşmaýar” diýip, rus prezidenti Wladimir Putiniň ýakyn ýarany Lukaşenka aýtdy. Moskwa müňlerçe esgerini Belarusda ýerleşdirdi we ýakynda 30 müň harby gullukçysynyň gatnaşmagynda bilelikdäki harby türgenleşikleri geçirdi. Bu türgenleşikler şu hepde tamamlanmalydy, emma olaryň möhleti Russiýanyň hüjüminiň öňüsyrasynda uzaldyldy. Читать дальше...

NATO agza döwletleriň “gündogar flangy” diýlip atlandyrylýan ýurtlar Russiýanyň şu gün irden Ukraina garşy amala aşyran hüjümini ýazgardylar. Rumyniýanyň prezidenti Klaus Iohannis muny “halkara kanunynyň gödek bozulmasy” diýip atlandyrdy we muňa “halkara jemgyýetçiliginiň berk reaksiýa görkezjekdigini” aýtdy. Polşanyň premýer-ministri Mateusz Morawieçki “biz Russiýanyň Ukraina babatyndaky jeýanatyna dessine jogap bermelidiris. Ýewropa we tutuş azat dünýä Putini duruzmalydyr. Şu gün Ýewropanyň... Читать дальше...

Türkmenistan dünýäniň iň ýapyk ýurtlaryndan biri hasaplanýar. Häzirki wagtda respublikada birinji we ikinji prezidentleriň şahsyýet kulty döredildi, hiç hili syýasy oppozisiýa we garaşsyz metbugat ýok. Az sanly hökümeti tankytlaýanlaryň köpüsi türmede ýa-da ýurtdan daşarda ýaşaýar. Ýöne mydama beýle bolmandy. Perestroýka döwründe, gysga wagt içinde Türkmenistanda birnäçe resmi däl hereketler ýüze çykdy, respublikanyň ýaşaýjylary hökümet binalarynyň öňünde ýygnanyşyk geçirýärdiler, demokratiýalaşmagy talap edip... Читать дальше...

Russiýanyň Ukraina garşy giň gerimli hüjüme geçmeginden soň, dünýäde nebitiň barreliniň bahasy 100 dollardan aşdy we global fond bazarlary çagşady. Global durkuksyzlyk wagty degişlilikde howpsuz hasaplanýan altynyň we ýapan ýeniniň bahalary hem ýokarlandy. Hong Konguň, Sidneýiň, Mumbaýyň we Seulyň fond biržalarynyň ählisi hem 3%-den köp pese gaçdy. Tokio, Singapur, Taipei we Wellington bazarlary 2%-den köp aşak gaçdy. Russiýanyň resmileri Moskwanyň alyş-çalyş biržasyndaky ähli söwdalary togtatdylar. Читать дальше...

Rus harbylary Ukrainanyň howa bazalarynyň we beýleki harby serişdeleriniň nyşana alynýandygyny, şeýle-de ilatly punktlara garşy hüjüm edilmeýändigini aýdýar. 24-nji fewralda Russiýanyň RIA Nowosti gullugy rus Goranmak ministrligine salgylanyp, ýokary takyk ýaraglar bilen Ukrainanyň harby infrastrukturalarynyň, howa goranyş ulgamlarynyň we harby howa güýçleriniň nyşana alynýandygyny habar berdi. Ukrainanyň prezidenti Wolodymyr Zelenskiý Moskwanyň Ukraina garşy giň gerimli hüjüme geçendigini aýtdy.

Russiýanyň prezidenti Wladimir Putin goňşy ýurdy we garşydaşyny “ýaragsyzlandyrmak” we “nazistsizlerşdirmek” üçin “ýörite” operasiýa geçirmegi buýrandan soň, Moskwanyň Ukraina garşy eder öýdülip garaşylan hüjümi 24-nji fewralda başlandy. Paýtagtda we onuň Boryspil howa menzilinde bolan partlamalar, atyşyklar we sirena esleri barada habar berildi, Harkow, Kramatorsk, Dnipro, Mariupol, Odessa we Zaporižýe şäherlerinde hem şaýatlar irden partlamalaryň bolandygyny habar berdiler. CNN habar gullugy... Читать дальше...

Ukrainanyň prezidenti Wolodymyr Zelenski 24-nji fewralda rus raketalary paýtagty we ýurduň beýleki sebitlerini nyşana almagynyň yzy bilen, ýurtda harby ýagdaýy yglan etdi. Ol rus prezidenti Wladimir Putiniň Ukraina garşy “ýörite” harby operasiýanyň başladylýandygyny yglan etmeginden soň, ABŞ-nyň prezidenti Jo Baýden bilen gepleşendigini hem mälim etdi. Russiýanyň bu hereketleri Ýewropada giň gerimli urşuň turmak howatyrlaryny artdyrýar. Zelenski çykyşynda “Russiýa biziň harby infrastrukturalarymyza... Читать дальше...

Rus prezidenti Wladimir Putiniň Ukrainany “harbylasyzlaşdyrmak” boýunça “ýörite” operasiýany yglan etmeginden soň, Kiýewde we ýurduň beýleki sebitlerinde partlamalaryň we ýaraglaryň sesleri eşidildi. Putiniň bu hereketi Ýewropada Ikinji Jahan urşundan soňky iň uly söweşi öjükdirip biler. 24-nji fewralda irden Günbataryň ençeme habar gulluklary birnäçe şähere hüjüm edilendigi barada maglumat berdiler. CNN partlamalaryň ýurduň azyndan ýedi şäherinde eşidilendigini aýdýar. Russiýa operasiýany yglan edenden soň... Читать дальше...