ГЛАВНЫЙ КОРРУПЦИОНЕР КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ И ГЛАВА ОПГ ШАРАБИДИН КАПАРОВ (криминальная кличка Шараб миллион)
КР Президенти С.Ш. Жээнбековго
723317, Ош облусу, Кара-Суу району, Кызыл-Кыштак айыл аймагы, Кызыл-Байрак айылынын тургуну Токторалиева Орозкандан (тел. 0770 352010)
АРЫЗ
Урматтуу Сооронбай Шарипович!
1. Биз 3 жылдан бери Кызыл-Кыштак айыл өкмөтүнүн башчысы Шарабидин Капаровдун турак-жай куруу үчүн жер бөлүп берүүдөгүү коррупциялык схемалары жөнүндө кайрылып жатабыз. Бирок коррупционер Ш. Капаровдун “адвокаттары”: Кара-Суу районунун прокурору М.Айтикулов, Ош областтык прокуратурасы жана Ош областтык УКМК тергоочуусу Т. Борубаев коз кысты, бармак басты кылып, кылмыш иштерди жаап, факттар тастыкталбады деп коюшат. Көптөгөн арыздарыбызга мыйзамды одоно бузушуп, жооп беришпейт. Алардын мыйзамсыз аракетсиздиги жана “маакулдашуусу” натыйжасында Ш.Капаровду кылмыш жоопкерчилигине тартуу эскирүү мөөнөтүн атайын откоруп жатышат. Натыйжада жер сатуу жер саткыч Ш. Капаров үчүн кирешелүү бизнеске айланды. Жер сатып кылмыштуу жолдор менен, мыйзамсыз байыган коррупционерлердин анабашчысы Ш.Капаров Кыргызстандын эң бай коррупционерлердин катарына кирди, ошол учурда ал муниципалдык кызматта иштеп, аз эле айлык акы алат.
Аз камсыз болгон үй-бүлөлөр жер тилке үчүн пара төлөй алышпайт, ошондуктан Ш. Капаровдун кошелёкторуно паспортторун алдын 5 миң сомдон, азыркы учурда 10 миң сомдон сатууга мажбур болуп жатышат. Ошол паспортторго жер тилкелерге документ жасалып, жарандардын жер берүү үчүн арызында, АПЗда, Кызыл китепте кол тамгаларын жасалмалашат да, колунда бар адамдарга жер тилкелерди сатып жатышат.
Ошол паспортторго Ш. Капаров коомдук угууларды өткөрбөстөн, кезектуулук тартибин одоно бузуп токтомдор чыгарып, жер тилкелерди ажыратып берет, кошелектору аркылуу ошол жер тилкелерди ото кымбат баада сатып жатат. Ошол эле учурда айыл өкмөтүнүн башчысы Ш. Капаров мыйзамсыз жер ажыратып жаткандыгы үчүн, Ш. Капаров кылмыш жоопкерчиликтен качып, өзүнүн орун басарлары болгон Ш. Сайфитдиновко, М. Маккамбаевке, алардын укуктук полномочиесине кирбеген функцияны мыйзамсыз аткартырып, жер тилке ажыратуу жөнүндөгү токтомдорго мажбурлап кол койдурат.
Ш.Капаров кылмыш жоопкерчилигинен качуу максатында, азыркы кунго чейин мыйзамсыз токтомдорго, буйруктарга, документтерге озунун орун басарларына кол койдуруп жатат, озу кол койбойт. КР мыйзамдыры боюнча жергиликтуу оз алдынча башкаруу органдарынын башчысы чыккан токтомдордун, буйруктардын, документтердин мыйзамдулугуно жеке озу жооп берет. Айыл окмотунун башчысы озу иштеп жаткан убакытта токтомдорго, документтерге башчы жеке озу кол тамгасын коюушу керек. Башчынын орун басарлары токтомдорго, буйруктарга, документтерге башчынын ордуна кол коюушу мыйзам боюнча бир гана убакытта мумкун, эгерде башчы эс алууда, ооруканада жатса, командировкада болсо. Ошондо дагы башчынын токтом, буйрук, документтерге кол тамгасын коюу милдети атайын буйрук менен орун басарына жуктолушу керек. 2013-2020 жылдары мыйзамсыз жер тилкелерди ажыратуу жонундогу миндеген токтомдорго, Кызыл китептерге Ш.Капаровдун орун басарларын укуктук полномочиесине кирбесе да Ш. Капаров озунун ордуна кол койдуртуп, коррупциялык схемаларды колдоп, мыйзамсыз жер бизнесин жургузгон. Ш. Капаров озунун ордуна орун басарларына кол тамгасын койдуртуп жер тилкелерди муниципалдык менчикке откоруп, ортомчу-кошелёкторуно жеке менчикке арзан баада сатып, андан кийин ал жер тилкелерди жуз барабар кымбат баада сатып, ортодогу айырмасын сол чонтогуно салып жатат. Мисалы учун, алдынкы катардагы 5-6 сотик жер тилкелерди 12 мин доллардан, акыркы катардагы жер тилкелерди 8 мин уч жуз доллардан сатканы жонундо маалыматтар Ютубда бар.
Андан сырткары, Ш. Капаров, озунун ордуна орун басарына колун койдуртуп, мыйзамсыз курулуштарга уруксат берген. Ш.Капаровдун мыйзамсыз аракеттерин натыйжасында, озунун ордуна орун басарлары кол койгон жер ажыратуу жонундогу миндеген токтомдору, Кызыл Китептери, курулушка уруксат берген документтери, муниципалдык менчикти жеке менчикке откоруу жонундогу буйруктары жана башка маанилуу документтери мыйзамсыз жана алар мыйзам чегинде жокко чыгарылып, Ш.Капаров мамлекетке келтирилген материалдык зыянды ордун толтурушу керек. Бирок, Кара-Суу районунун прокурору М.Айтикулов ал мыйзамсыз токтомдорго жокко чыгаруу боюнча Сунуш бербей, сотко доо арыз бербей, мыйзамды одоно бузуп жатат.
2. Кызыл-Кыштак айылы Беш-Капа участкасы Миралимжан Халматов кочосунун тургуну Турдиахунов Абдуганиге Кызыл-Кыштак айыл өкмөтүнүн 13 июнь 2013 жыл №71 токтому менен Сураташ участкасынан жер тилке ажыратылып берилген.
Кызыл-Кыштак айыл окмотунун 06.06.2007 ж. № 269 токтому менен Хасилжанов Тахирге Сураташ участкасынан уй-жай куруу учун 0,06 га жер тилкеси ажыратылып берилген. Бирок айыл окмотунун 06.06.2007 ж. № 269 токтому жасалма, себеби ал архивде жок, Хасилжанов Тахир ким озу белгисиз, ишенимдуу окулу Ш.Капаровдун кошелёгу Халматов Абдумутал болсо Кыргызстанда бир нече жылдар жок, себеби жер сатып, көп адамдан карызы бар экен.
Ушул жасалма токтомдун негизинде Кара-Суу райондук Мамкаттоо башкармалыгы тарабынан 03.08.2015 жылы бирдиктуу мамлекеттик реестринде № 29371 катталып, Мамлекеттик акт берилген. Бир кун отуп 04.08.2015 жылы Хасилжанов Тахирдин ишенимдуу окулу Халматов Абдумутал сатуу жана сатып алуу келишими менен Турдиахунова Очилдихонга сатат.
Кызыл-Кыштак айыл аймагынын Сураташ участкасынын №923 контурунда жайгашкан калктуу конуштарын жерлери болуп эсептелет. 2018 жылга чейин ал жерде бириктирген жол болгон. Бирок, азыркы кундо ал жолду Турдиахунов Абдугани мыйзамсыз тосуп алган. КР Жер Кодексинин 78 беренесине ылайык Калктуу конуштардын жалпы пайдалануудагы жерлери жеке менчикке берилбейт. Бирок, пара берсе генланды бурмалап жергиликтуу башкаруу органдары, Мамкаттоо ажыратып беришет, Кара-Суу районунун прокурору М.Айтикулов жолду мамлекетке кайтаруу боюнча Сотко доо арыз менен кайрылбай, тескерисинче колдоп, Соттор болсо мыйзамсыз жерлерди мыйзамдаштырып беришет.
17 октябрь 2018 жылы Турдиахунов Абдугани мыйзамсыз Сураташ участкасынын кочолорду бириктирген жолду тосуп алып, мыйзамсыз курулуш иштерин баштайт. Кочо жашоочулары: “Кочону эмне тосуп жатасыздар?-деген суроосуна, А.Турдиахуновдун уулу: “Жер тилкени бизге айыл окмоту берген, жер адиси берген, Кызыл китеби бар, бул жерди ажыратууга прокурор, Соттор аралашкан”-деп жооп берет (https://www.youtube.com/watch?v=f5giKqx6WPc “Ошто мыйзамсыз жер тилкелери сатылууда”). 24 октябрь 2018 ж. “Азаттык” атайын иликтоосунда (https://www.youtube.com/watch?v=eNcq0dQeQ5k “Жолго үй салгандар кимдер? #БизЭлМенен”) ал жер тилке иликтенгенден кийин, бардык телеканалдар ал жер тилкени чагылдырат. Журналисттердин иликтоосунон кийин Кызыл-Кыштак айыл окмотунун башчысы жана адистери: “Ал жерди мыйзамсыз өзүм билемдик менен ээлеп алыптыр”-деп кочону ачып коюшат. Бирок, ноябрь 2019 жылы Турдиахунов Абдугани: “Мага айыл окмоту уруксат берди”-деп ал кочону дагы жаап салат. 2.12.2019 ж. Кара-Суу районунун акими Т.Матраимовго ал жол боюнча маалымат берип жатып Кызыл-Кыштак айыл окмотунун башчысы Ш.Капаров: “Ал жер боюнча мен сотко кайрылдым, ал жолду ачабыз, бирок, Кара-Суу районунун прокурору ал жер жол эмес деп корутунду берип жатат”-деп жооп берет. Ошондой эле, Кара-Суу райондук башкы архитектору Р.Аширов: “Ал жолду жаап салынышына архитектура АПЗ берген эмес”-деп жооп берет. Ошондуктан, Кара-Суу районунун прокурору ал жолду тосуп сатылып кетилишине катыштыгы бар деген тыянакка келип жатабыз. Себеби, А.Турдиахуновдун уулу: “Бул жер тилке ажыратылышына прокурор, соттор аралашкан”-деген созу Ютубда видеодо бар. Ошондой эле, Кара-Суу райондук прокуратурасынын ал жерде жол жок деген корутундусу мыйзамсыз. Себеби, ал участокдо жайгашкан жер тилкелер 2006-2007 жылдары берилген, ал жолго чектеш болгон бардык жер тилкелердин АПЗ, Кызыл китептеринде ал жерде жол турганы так, даана чийилип турат. Ал жерде жер тилкелер 20-25 мин доллар болгондуктан, Генпланды жасалмалашкан болуушу мумкун. Ошондой эле, архитектура жана шаар курурлуш жоболоруна ылайык кочолорду генпланын даярдап жаткан мезгилде кочолорду бириктирген жолдор ар 150-200 метрге коюулушу каралган. Бирок, прокурор М.Айтикулов корутундусун чыгарган мезгилде ал мыйзамдуу негиздерди жана жоболорду мыйзамсыз четке кагып, жер мыйзамдарын одоно бузган. Себеби, Сураташ участкасында жер тилкелер кымбат 20-25 мин доллар. Мыйзамдар, шаар куруу жоболору эмес, материалдык кызыкчылыктар роль ойногон болуушу мумкун. Андан сырткары, Кара-Суу райондук Мамэкотехинспекция башкы адиси Шарабидин уулу Шадыбек жолду ачуу боюнча мыйзамдуу чаралар коргон эмес, озунун функционалдык милдеттерин аткарганы жок.
3. Кара-Суу районунун прокурору М.Айтикулов, Ш.Капаров жана анын уулу Мамэкотехинспекция башкы адиси Шарабидин уулу Шадыбек шалаакылыгы, функционалдык милдеттерин так аткарбай жатканы натыйжасында Махамадисман Сидиков Шамшат кочосунун №53 жолун мыйзамсыз жаап койгон. Ошол эле учурда, Кара-Суу райондук Мамэкотехинспекциясы тарабынан 2.09.2019 ж. №0038226 акты, №0021699 эскертме жазылган. М.Айтикулов, Ш.Капаров Мамэкотехинспекция башкы адиси уулу Шарабидин уулу Шадыбек менен алдын ала суйлошуп, М.Сидиковго чара корушбой, мыйзамды одоно бузуп жатышат. М.Айтикуловдун, Ш.Капаровдун жана Шарабидин уулу Шадыбекдин кылмыштуу аракеттеринде Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген шалаакылык, башкача айтканда кызмат адамынын өз милдеттерин жеңил ойлуулуктан же этибарсыздыктан улам аткарбоосу же талаптагыдай эмес аткаруусу КР КЖК 331-бер. 1 бөлүгү менен кылмыш белгиси бар.
4. Ш.Капаровдун Кара-Суу райондук укук коргоо органдарындагы “адвокаттарынын” коррупционерлер анабашчысы Ш.Капаровго чара көрбөгөндүгүнө байланыштуу КР Өкмөтү тарабынан 85 гектар жер калктуу конуштардын категориясына өткөрүүлдү (трансформация) болду деп Ш.Капаровдун кошелёктору жер сатуу менен алек.
Сиз: “Системалык коррупция менен курошуу жана алдын алуу максатында укук коргоо органдарына коом да жардам бериши керек, мага факт бериниз, коррупционерлерди камайм”-дегенсиз. Ошондуктан биз Кызыл-Кыштак айыл окмотунун башчысы Ш.Капаровдун көптөгөн коррупциялык схемалары жөнүндө Сизге арыз менен кайрылганбыз. Бирок Ош облусунун укук коргоо органдары мыйзамсыз токтом, буйруктарга, документтерге Ш.Капаровдун ордуна анын орун басарлары кол койгон, Ш.Капаровдун айыбы жок экен деп кылмыш иштерин кыскартып жатышат. Ошол эле убакытта мыйзамсыз токтом, буйруктарга кол койгон Кызыл-Кыштак айыл окмотунун башчысынын орун басарлары, ал мыйзамсыз токтом, буйруктарды даярдаган жер адистери, жоопту кызматкерлер, ошол мыйзамсыз токтомдорго озунун орун басарларын мыйзамсыз кол койдурган Ш.Капаров кылмыш жоопкерчилигине тартпай, Ш.Капаровду кылмыш жоопкерчилигине тартуу эскирүү мөөнөтүн откоруп жатышат. Коррупционерлер атаманы Ш.Капаров жазасыз калгандыктан, бизди куугунтуктап, 1,5 млн. сомдон Сотко берип, айылдан кочуром, уйунон кууп чыгам, менин артымда Матраимовдор кланы турат!-деп бизди коркутуп, шантаждап жатат. Ош облусунун укук коргоо органдарына ишенбөөчүүлүк билдиребиз. Ошондуктан биз 2017 жылдан бери биздин бардык арыздарыбызды Республикалык ведомстволор алалык комиссия, КР Башкы Прокуратурасынын аппаратынын жооптуу кызматкерлери жана тергоочуулору текшерсин деп жазуу турундо талап кылабыз.
Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 33 беренеси жана “Кыргыз Республикасынын мамлекеттик органдарынын жана жергиликтүү өзалдынча башкаруу органдарынын карамагында турган маалыматтарга жетүү жөнүндө”гу КР мыйзамынын талаптарын негизинде Сизден төмөнкү маалыматтарды жазуу турундо беруунузду жана жогоркулардын негизинде Сизден Республикалык ведомстволор аралык комиссия тузуп, тийиштуу органдарга тапшырма беруунузду суранабыз:
1) Республикалык ведомстволор аралык комиссия тузуп, биз 2017 жылдан жазган бардык арыздарыбызды биздин катышуубуз менен текшерууну. 2017 жылдан жазылган бардык арыздарыбыз негизинде кылмыш иштерин ачып кайра каралсын. Ш.Капаровдун “адвокаттары” М.Айтикулов жана Т.Борубаев тергоого аралашпасын.
2) 2013-2020 жылдар аралыгында Ш.Капаровдун ордуна орун басарлары кол койгон жер ажыратуу жонундогу миндеген токтомдору, Кызыл Китептери, курулушка уруксат берген документтери, муниципалдык менчикти ото арзан баада баалатып, жеке менчикке откоруу жонундогу буйруктары жана башка маанилуу документтери мыйзамсыз жана алар мыйзам чегинде жокко чыгарылып, Капаров мамлекетке келтирген материалдык зыянды ордун толтуруп жана мыйзамсыз байып, тапкан акчаларын коррупционерлер менен курошуу фондуно которсун. Ал токтомдор боюнча (фамилиясы менен) толук маалымат берилсин, канчасы боюнча прокуратура органдары сотко берип жокко чыгарган.
3) Укуктук полномочиесине кирбеген мыйзамсыз токтом, буйруктарга кол койгон Кызыл-Кыштак айыл окмотунун башчысынын орун басарларын, ал мыйзамсыз токтом, буйруктарды даярдаган жер адистерин, жоопту кызматкерлерди, ошол мыйзамсыз токтомдорго озунун орун басарларына кол койдурган Ш.Капаровду кылмыш жоопкерчилигине тартуунузду.
4) 2013-2020 жылдар аралыгында Ш.Капаровдун ордуна орун басарлары кол койгон жер ажыратуу жонундогу миндеген токтомдору, Кызыл Китептери, курулушка уруксат берген документтери, муниципалдык менчикти ото арзан баада баалатып, жеке менчикке откоруу жонундогу буйруктары жана башка маанилуу документтери мыйзамсыз жана алар мыйзам чегинде жокко чыгарылып, Капаров мамлекетке келтирген материалдык зыянды ордун толтуруп жана мыйзамсыз байып, тапкан акчаларын коррупционерлер менен курошуу фондуно которсун.
5) Тергоо мезгилинде Кызыл-Кыштак айыл окмотунун башчысы Ш.Капаров иштен убактылуу четтетип туруунузду.
6) Кызыл-Кыштак айыл өкмөтүно караштуу айылдарынан жеке менчик турак-жай куруу үчүн берилген жер тилкелерин 2010-2020 жылдары жарандардын тизмесин жана ошол токтомдорго кол койгон кыхмат адамынын фамилиясы менен, муниципалдык менчикти ижарага жана жеке менчикке берилген имарат, жер тилкелерди жана башка муниципалдык мүлктү 2019-2020 жылдары алган жарандардын тизмесин, жергиликтүү бюджет эсебинен 20197-2020 жылдары социалдык жардам алган жарандардын тизмесин биздин катышуубуз менен текшерип, толук жана так маалыматты берүүнүздү.
7) 85 гектар жер калктуу конуштардын категориясына өткөрүү (трансформация) жөнүндө КР Өкмөтү тарабынан чечим кабыл алууну убактылуу токтотуп берүүнүздү.
8) КР Президенти С.Ш. Жээнбеков жеке кабыл алуусун суранабыз.
Тиркеме: 1 баракта
Коррупционердин курмандары О.Д. Токторалиева,
Г.М. Мирзакаримова, 27 август 2020 жыл
Р.S. Биз менен, биздин үй-бүлөбүз менен, биздин жеке менчигибиз менен бир нерсе болсо, Ш.Капаровду күнөөлүү деп эсептөөнүздү суранабыз, себеби бизди бир нече жолу ал жана анын баласы өлтүрөбүз деп коркутушкан.