Новости за 30.06.2021

د برېښنا ستنو د ویجاړېدو په دوام نن سهار یو ځل بیا د پروان ولایت په جنګل باغ سیمه کې د وارداتي برېښنا یوه بله ستنه د بمونو په وسیله ویجاړه شوه. دا په داسې حال کې ده چې د برېښنا ستنو د ویجاړېدو له امله د کابل او ځینو نورو ولایتونو اوسېدونکي د برېښنا د نشتوالي له امله له جدي ستونزو سره مخ دي او لمریزې برېښنا ته‌یې مخه کړې ده. د کابل ښار اتمه ناحیه هغه بازار چې خلک په‌کې لمریزې انرژۍ یا سولر دستګاوې پېري په دې شپو او ورځو کې ورته د خلکو تګ راتګ زیات شوی دی. په یاد بازار کې د سولر د پلور له ۸ تر ۱۰ دکانونه شته او د مشتریانو شمېر هم زیات شوی. Читать дальше...

د افغانستان د جمهور رئیس دوهم مرستیال سرور دانش یو ځل بیا طالبان تورن کړل چې هڅه کوي د جګړې له لارې واک ترلاسه کړي. دا په داسې حال کې ده چې بهرني ځواکونو له افغانستان د وتلو په حال کې دي، ورسره سم جګړو زور اخیستی او افغان حکومت او طالبان هم یو بل د مذاکراتو مېز ته په نه‌حاضرېدو تورنوي. سرور دانش د چهارشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د چنګاښ ۰۹» له خبریالانو او د رسنیو له کارکوونکو د ملاتړ صندوق په پرانیست غونډه کې طالبان تورن کړل چې طالبان چمتو نه‌دي کومه ډله په واک کې له ځان سره شریکه کړي. ښاغلی دانش زیاتوي... Читать дальше...

د متحده ایالاتو د استازو جرګې، یو نوی قانون تصویب کړی چې له مخې به‌یې د هغه افغان ژباړونکو او اشخاصو لپاره چې د امریکا له حکومت سره‌یې په افغانستان کې کار کړی، دغه هېواد ته د تللو پروسه اسانه کړي. دې قانون کې افغانانو ته ښه راغلاست ویل شوی. د دې قانون له مخې به چې هوپ (هیله) نومېږي او پرون د استازو په مجلس کې تصویب شو، د ژباړونکو، موټر چلوونکو او نورو لپاره چې د امریکایانو سره‌یې په افغانستان کې کار کړی د کډوالۍ ویزې غوښتنلیکونه ژر تر ژره وڅېړل شي. له دغو کسانو یو شمېر وايي، هیله لري چې د دې... Читать дальше...

د افغانستان دفاع وزارت وايي، امنیتي ځواکونو په تېرو ۲۴ ساعتونو کې ۵ ولسوالۍ له طالبانو بېرته نیولې دي.  د دفاع وزارت په وینا، دولتي ځواکونو په بغلان کې خوست، په پروان کې شینواري، په فاریاب کې چهارباغ او پښتون‌کوټ او په بلخ کې کلدار ولسوالۍ له وسله‌والو طالبانو بېرته نیولې دي.  پرون طالبانو ویلي و چې د میدان وردک چک او سیداباد ولسوالۍ یې نیولې دي.  په همدې منځ کې پرون په افغانستان کې د امریکايي ځواکونو عمومي قوماندان جنرال سکاټ مېلر د جګړو زور اخیستو ته په اشارې خبرداری ورکړ چې د امریکايي پوځیانو... Читать дальше...

د چک جمهوریت وسله‌وال پوځ نن وویل چې له افغانستان څخه د دغه هېواد وروستي ۱۲ سرتېري له خپلو ټولو وسلو سره هېواد ته بېرته وګرځېدل.  په تېرو نږدې ۲۰ کلونو کې تر ۱۱ نیم زره ډېرو چک پوځیانو په افغانستان کې د ناټو تر چتر لاندې مأموریت کې دنده اجرا کړې ده.  تېره اوونۍ د چک جمهوریت صدراعظم اندرې بابیش له افغانستانه د ناټو ځواکونو له وتلو سره مخالفت وکړ. تر دې وړاندې ولسمشر میلوش زیمان او د بهرنیو چارو وزیر یاکوب کولهانیک هم له افغانستانه د ځواکونو د ایستلو پر پرېکړې نیوکه کړې وه.

د روسیې حکومت په خپل هېواد کې د چک جمهوریت یوه بله غیر حکومتي مؤسسه منع کړه.  د روسیې څارنوالۍ د معلوماتي ټولنې ازادي په نوم مؤسسه د نامطلوبو مؤسسو په لېست کې شامله کړې او پر فعالیت‌یې بندیز لګولی دی.  د روسیې څارنوالۍ ویلي چې دا مؤسسه د روسیې د اساسي قانون نظم او د هېواد امنیت ګواښي.  دا د چک جمهوریت درېیمه غیر حکومتي مؤسسه ده چې فعالیت‌یې په روسیه کې منع کېږي.

په جنوبي وزیرستان او شمالي وزیرستان کې په دوو جلا جلا حملو کې د پاکستان امنيتي ځواکونو ۵ سرتيري وژل شوي دي. یوه حمله د جنوبي وزيرستان په تيارزه کې پر امنيتي پوسته شوې ده. په دې بريد کې ۳ ایف سي سرتيري وژل شوي او ۳ ژوبل دي. د جنوبي وزيرستان د پوليسو مشر شوکت علي د جون په ۳۰مه مشال رېډيو ته وويل چې بيګا د شپې شا وخوا يولس نيمې بجې وسله والو په فقير کلي پوسته بريد وکړ چې وروسته تر څه باندې دوو بجو پورې د اېف سي سرتيرو او وسله والو ترمنځ نښته روانه وه. نوموړی زیاتوي چې تر بريد وروسته په سيمه کې د لټون عمليات پېل شوي دي. Читать дальше...

د پښتونخوا ملي عوامي ګوند مشر سیاستوال عثمان کاکړ د مرګ پر لاملونه لاهم بحثونه تاوده دي. زیاتره سياسي ګوندونو د هغه مړینه د سيمې لپاره يو لوی تاوان بللی دی. د کاکړ مرګ د پښتونخوا ملي عوامي پارټۍ مشرتابه په سياسي لحاظ له کومو چېلنجونو سره مخامخ کړی؟ د مشال تر رڼا لاندې بحث کې دا او نورې پوښتنې شوې دي

د بلوچستان حکومت د صوبې  پښتون مېشته سيمې ژوب ډویژن په دوو برخو ویشلی او له قلعه عبدالله یې چمن جلا کړی دی. ​د بلوچستان ګورنر امان الله یاسین زي د يو نوټيفیکېشن له لارې کړي حکم کې د لورالايي په نوم نوی ډويژن جوړ کړی دی. د جون په ۲۹مه نیټه شوې دې پرېکړې تر مخه به اوس چمن جلا او قلعه عبدالله جلا ضلعه وي. په قلعه عبدالله کې به تحصیل قلعه عبدالله ، تحصیل ګلستان او سب تحصیل دوبندي او په چمن کې د چمن ښار اوتحصیل صدر چمن شامل وي.  دنوټیفیکشن له مخې له ژوب ډويژنه لورالاي بېله شوې او جلا ډويژن شوی دی. Читать дальше...

په افغانستان کې زیات خلک باور لري چې کرونا ویروس د ځوانانو پرتله د پاخه عمر لرونکو کسانو ژوند ډېر ګواښي، خو په دې هېواد کې د کرونا ویروس له امله د مړینې وروستیو شمېرو ته په کتو ښایي د ځوان قشر دا محاسبه غلته ثابته شي. ښایي دا شپې، ورځې په افغاني ټولنه کې اکثره کورنۍ دردونکې کیسې ولري. د کرونا وژونکي ناروغۍ درېیمې څپې په دې هېواد کې نږدې هره کورنۍ په مستقیم او غیر مستقیم ډول ّځپلې ده. دې ویروس له ډېری کورنیو د سر سیورۍ او د دعاګانو څلي واخیستل او دا لړۍ لاهم په تېزۍ سره روانه ده. ۳۲ کلن ډاکټر... Читать дальше...

د پښتون ژغورنې غورځنګ مخکښ او په پارلمان کې د جنوبي وزیرستان استازی علي وزیر وايي د ظلم خلاف به له خبرو لاس وانخلي. هغه د بجټ په اړه د بحث لپاره له بنده په عارضي ډول خوشې شوی. نوموړی وايي لا تر اوسه یې فېصله نه ده کړې چې له پي ټي ايم څخه د ګوند جوړېدو په اړه پرېکړه وکړي. بوريوال کاکړ ورسره مرکه کړې

د لغمان چارواکي په دغه ولایت کې د یوه دیني عالم د وژل کېدو خبر ورکوي. د لغمان د والي ویاند اسدالله دولتزي ازادي راډیو وویل چې نن چهارشنبه (د چنګاښ په ۹مه) سهار د مرکز مهترلام اړوند انارباغ سیمه کې دیني عالم او د لغمان د حج او اوقافو ریاست د احتساب مدیر مولوي نصرالمن الله چې دندې ته پر لاره وو ، نامعلومو وسله والو په ډزو وواژه. ښاغلی دولتزی زیاتوي، د امنیتي او کشفي ارګانونو له خوا پلټنې روانې دي، څو د پېښې عاملان پیدا او د قانون  منګولو ته وسپاري. د دې پېښې مسؤلیت تردې دمه چا نه دی منلی.

په افغانستان کې د امريکا او ناټو ځواکونو عمومي قوماندان وايي که طالبان د سيمو نيولو ته دوام ورکړي نو پر ضد یې هوايي حملې کېدلی شي. جنرل سکاټ میلر ويلي که وسله وال طالبان په دې جګړه ځپلي هېواد کې خپل بریدونه همداسې روان وساتي نو نړيوال ځواکونه پرې بمباري کولی شي. طالبانو په دا وروستيو اوونيو کې ګڼې ولسوالۍ له حکومتي ځواکونو نيولي دي. د دوی دې کار اندېښنې راپارولي چې د سيپتمبر تر ۱۱مې نېټې له دې هېواده د امريکا په مشرۍ د نړيوالو ځواکونو له وتلو وروسته، په کابل کې د غرب ملاتړ لرونکی حکومت او افغان امنيتي ځواکونه له سقوط سره مخاخېدلای شي. Читать дальше...

جرمني اعلان وکړ چې له افغانستانه یې د خپلو ټولو عسکرو په ایستلو سره، دې هېواد کې خپل نږدې۲۰ کلن پوځي ماموریت په بشپړ ډول پای ته رسولی دی. رویټرز خبري اژانس او ګڼو نورو رسنیو خبر ورکړی چې د دې هېواد وروستي عسکر پرون د سې‌شنبې په ورځ (د چنګاښ ۸مه) د مزارشریف له هوايي ډګره ووتل او خپل هېواد ته ستانه شول. د جرمني د دفاع وزیرې اناګریت کرمپ کارنباور هم په خپله ټویټرپاڼه د خپلو ټولو عسکرو د ستنېدو خبره کړې او زیاتوي: "په دې سره د هغه تاریخي پراخ پوځي ماموریت څپرکی تړل کېږي چې زموږ لپاره یوه ازموینه... Читать дальше...

د پاکستان قامي اسمبلۍ د ۲۰۲۱ ـــ۲۰۲۲م مالي کال لپاره د ۸۴۸۷ (اته زره څلور سوه اووه اتيا) اربه روپيو بجټ منظوري ورکړه. دا بجټ د جون پر ۱۱مه د پاکستان د خزانې وزير شوکت ترين  وړاندې کړی وو چې وروسته پرې په قامي اسمبلۍ کې د حکومت او حزب اختلاف غړيو بحثونه وکړل او ترميمي سپارښتنې يې وکړې.  د شوکت ترین په وینا چی له یو زر سي سي اينجن لرونکو ګاډو څخه به کم  ټیکسونه اخیستل کیږي، په میډیکل بيلونو لګیدلي ټیکسونه واپس اخیستل شوي، په شيدو او نورو خوارکي او ځینو غیر خوراکي شیانو به پر ټیکسونو کې اضافه نه کیږي. Читать дальше...

په ملګرو ملتونو کې د امریکا سفیره وايي، د دغه هېواد پوځ د عراق او سوریي په پوله کې د ایران له ملاتړه پر برخمنو ملېشو وروستۍ هوايي حملې د دې لپاره وکړې چې پر امریکايي تأسیساتو د ایران او دغو ملېشو د نورو بریدونو مخه ونیسي.  لینډا توماس ګرین فیلډ پرون سې شنبه(د چنګاښ ۸مه) د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته په یوه لیک کې همدا راز ویلي، په دې هوايي برید کې د هغو ملېشو مرکزونه په نښه شوي چې د بې پېلوټه الوتکو په وسیله په عراق کې پر امریکايي ځواکونو او تأسیساتو بریدونه کوي.  د امریکا جنګي الوتکو د دوشنبې... Читать дальше...

د امریکا او سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیرانو د ایران او منځني ختیځ په اړه خبرې وکړې.  د متحدو ایالاتونو د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن له خپل سعودي ساري فیصل بن فرحان سره پرون سې شنبه(د چنګاښ ۸مه) د ایټالیا د جنوب په ماترا ښار کې د 'جي شل' ډلې د غونډې په څنګ کې خبرې وکړې.  د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزارت وايي، دواړو وزیرانو په دې کتنه کې په سیمه کې د ایران د ورانکارو لاس وهنو، په یمن کې د حوثي یاغیانو او نورو سخت دریځو ډلو د مالي ملاتړ د مخنیوي لپاره د خپلو هم غږو ګډو اقداماتو د پیاوړتیا په اړه خبرې وکړې.

شااوخوا شپږ میاشتې مخکې په روسیه، بریتانیا، متحده ایالاتونو او ځینو نورو هېوادونو کې د کرونا واکسینونو تطبیق پیل شو. اوس په نړۍ کې د کرونا د واکسینونو د ورکړل شوېو ستنو شمېر له درې میلیارډو اوښتی دی. خو د بلومبرګ د شمېرو له مخکې د کرونا پرضد د واکسینونو په دې لوی نړیوال کمپاین کې د فقیرو او بډایو هېوادونو ترمنځ توپیر څرګند دی.  د نړۍ ۲۷ بډایو هېوادونو د تطبیق شوېو واکسینونو ۲۳ سلنه کارولي دي. د امریکا متحده ایالاتونه د نړۍ د نفوس ۴ عشاریه ۳ برخه جوړوي، خو تر اوسه یې په نړیوال کچ تر ۱۱ سلنې زیات د کرونا واکسین کارولي. Читать дальше...

د افغانستان د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت وایي، په بلخ کې د غنمو د ننداریزو قطعو د حاصلاتو په راټولولو سره معلومه شوې چې د قطعو د غنمو د نورو کرنیزو ځمکو پرتله په هر جریب ځمکه کې ۳۵ تر ۴۰ سلنه زیات حاصلات ورکړي دي. د دغه وزارت ویاند اکبر رستمي نن چهارشنبه (د چنګاښ په ۹مه) ازادي راډیو ته وویل چې دغه ننداریزې قطې د بلخ په نهر شاهي، دهدادي، بلخ، خُلم، دولت‌اباد او شولګره کې جوړې شوي دي. د ننداریزو قطعو له جوړولو هدف دا دی چې بزګران وهڅول شي او د دوی ظرفیتونه لوړ شي. که څه هم د کرنې، اوبو... Читать дальше...

د افغانستان د مخابراتي خدمونو د تنظیم یا اترا اداره وايي چې په جګړو او نا امنیو کې سلګونه مخابراتي ټاورونه تخریب یا له منځه تللي چې له امله یې دغې ادارې ته میلیونونه ډالر زیان اوښتی دی. د اترا ویاند سعید شینواري نن چهارشنبه (د چنګاښ په ۹مه) ازادي راډیو ته وویل چې د روان مالي کال په لومړۍ ربع کې د ټول هېواد په کچه د جګړو، او ناامنیو له امله ۵۱ مخابراتي ټاورونه په بشپړ او یا نسبي ډول تخریب شوي دي. ښاغلی شینواری وایي، په تېر ۱۳۹۹ مالي کال کې هم د هېواد په کچه ۳۰۸ مخابراتي ټاورونه په بشپړ یا نسبي ډول له منځه تللي وو. Читать дальше...

جګړې په کونړ ولایت کې سلګونه کورنۍ له خپلو اصلي مېنو بې ځایه کړي دي. په دې ولایت کې چې د دې بې ځایه شوېو کورنیو شمېر چې ددې ولایت چارواکي ۳۰۰ کورنۍ یادوي بېړنیو مرستو ته شدیده اړتیا لري.  هاخوا بې ځایه شوي کډوال وایي، شمېر یې له ۳۰۰ ښايي زیات وي.   چارواکي وايي ،له بې ځایه شوېو سره د مرستو لپاره سروې کوي او ډېر ژر به له دوی سره د مرستو لړۍ پیل کړي.   نور حال په دې ویډیويي راپور کې وګورئ او له خپلو ملګرو سره یې هم شریک کړئ:

جرمني له افغانستانه د خپلو وروستیو سرتېرو په ایستلو سره په دې هېواد کې نژدې شل کلن پوځي ماموریت پای ته ورساوه.   د جرمني دفاع وزیرې اناګریت کرمپ کارنباور په یوه ټویټ کې وویل چې له افغانستانه د جرمني وروستي سرتیري بېرته هېواد ته په لاره دي او زیاته یې کړه، په دې سره د هغه تاریخي پراخ پوځي ماموریت باب تړل کېږي چې زموږ لپاره یوه ازموینه وه.  د جرمني ډي پې اې خبري اژانس د راپور له مخې د جرمني وروستي سرتیري پرون سې شنبه(د چنګاښ ۸مه) د مزارشریف د ښار له هوایي ډګره د دې هېواد د هوایي ځواکونو د الوتکو په ذریعه وایستل شول. Читать дальше...

د هرات چارواکي د دې ولایت په ګلران او ادرسکن ولسوالیو کې د افغان ځواکونو د عملیاتو په پایله کې وسله والو طالبانو ته د درنې مرګ ژوبلې د اړولو خبره کوي. د هرات د والي ویاند جیلاني فرهاد ازادي راډیو ته وویل: "په ګلران او ادرسکن ولسوالیو کې د افغان ځواکونو له خوا پر طالبانو د حملو او نښتو په نتیجه کې ۲۶وسله وال طالبان وژل شوي او یو شمېر نور یې ټپیان دي. شل طالبان په ګلران او ۶ نور یې په ادرسکن کې وژل شوي دي." د هرات د والي له مطبوعاتي دفتره په خپره شوې خبرپاڼه کې ګلران ولسوالۍ ته د غځېدلې لارې په... Читать дальше...

په افغانستان کې د ناټو او امريکا لوړپوړی پوځي قوماندان وايي، که طالبان غواړي چې هوايي بريدونه ورباندې ونه شي نو خپل عمليات دې ودروي. سکاټ مېلر زیاتوي، په دوحه کې د امريکا او طالبانو ترمنځ د ترسره شوې هوکړې له مخې لا هم د افغان ځواکونو ملاتړ او دفاع صلاحيت لري. جنرال ميلر اوسنۍ امنيتي وضعيت او د ولسواليو سقوط د اندیښنې وړ بولي او وايي چې دا کار پوځي روان شناسي اړخ لري. بشپړ ویډیويي راپور ددې تړوني په کېکاږلو سره وګورئ:

په نړۍ کې د کووېډ -۱۹ ناروغۍ ضد واکسین د لګول شوېو ډوزو شمېر له درې میلیارډو واوښت.   له څه باندې شپږو میاشتو راهیسې چې د لومړي ځل لپاره په بریتانیا، روسیې، امریکا او نورو هېوادونو کې د کرونا ضد واکسینونو د تطبیق بهېر پیل شوی، تر اوسه دغومره ډوزه واکسین تطبیق شوي دي. د بلومبرګ د څېړنې له مخې په نړۍ کې د واکسینونو دغه تاریخي کمپاین دغه راز د شتمنو او بې وزلو هېوادونو ترمنځ نا انډولي هم په ډاګه کړې، په دې معنی چې د ټولو تطبیق شوېو واکسینونو په سلو کې ۲۳ یې په ۲۷ شتمنو هېوادونو پورې تړلي. د امریکا... Читать дальше...