Новости за 14.03.2021

د کابل والي د کورنیو چارو وزارت د نشه یي توکو سره د مبارزې معینیت پر کارونو د نیوکي ترڅنګ وایي، یاد معینیت په کابل کې د نشه یي توکو د عمده پلورونکو په نیولو کې پاتې راغلی دی. محمد یعقوب حیدري د هغو سیمو په اړه چې نشه یي توکي په کې خرڅېږي وویل: "د کورنیو چارو وزارت په دې برخې کې تر جدي نیوکو لاندې دی، موږ ټول پوهېږو چې په هودخېلو کې څه تیریږي، د نشه یي توکو عمده خرڅلاو په کې روان دی. کسان مشخص دي، خو پولیس یې نه نیسي، زه نه پوهېږم چې له نشه یي توکو سره د مبارزې معینیت په څه اخته دی؟" ښاغلي حیدري... Читать дальше...

نن یکشنبه (د کب ۲۴مه) ماښام شپږ نیمې بجې په کابل کې دوو بېلابېلو چاودنو درې تنه وژلي او ۱۲ تنه نور یې ټپیان کړي دي. د کابل امنیه قوماندانۍ ویاند فردوس فرامرز رسنیو ته ویلي، دوه تونس ډوله موټر چې یو د دې ښار د درېیمې ناحیې سرکاریز سیمه کې او بله د شپږمې ناحیې په پل سوخته سیمه کې د ماین ښکار شوي دي. دی وايي دواړه پېښې تر څېړنې لاندې دي. تر اوسه کومې وسله والې ډلې د دې پېښو پړه نه ده منلې.

د افغانستان د ملي احصایې او معلوماتو ادارې په يو تازه اقدام کې په برېښنايی تذکرو کې د ۵۴ قومونو د نومونو د لیکلو پریکړه وکړه چې دغه اقدام له ګڼو غبرګونونو سره مخ شو. ځینې سیاسي رهبران وايي، دغه کار افغانستان د یو شمېر لویو قومونو ویش په وړو قومونو بولي، خو ځینې یې بیا د قومونو د حقوقو د ټینګښت په معنی بولي. د ملي مصالحې عالي شورا مشرعبدالله عبدالله په خپل فیسبوک پاڼه لیکلي چې د لویو قومونو ویش پر وړو قومونو یو غیر علمي ګام دی. ښاغلي عبدالله لیکي، په داسې حال کې چې افغانستان اوس مهال په لویو... Читать дальше...

د مارچ پر ۱۲مه د پاکستان په سېنېټ کې د شوو ټاکنو په مهال د اکثریت غړو حکومتي کانديد صادق سنجراني د مشرانو جرګې يا اېوان بالا مشر ټاکلی وو. د هغه مقابله د اپوزیشن اتحاد پاکستان جمهوري تحريږ  امېدوار سيد يوسف رضا ګيلاني سره وه. په سېنېټ کې د پي ډي اېم د غړو شمېر زيات دی چې ۵۱ جوړېږي او حکومت او اتحاديان يې بیا ۴۸ غړي لري خو چې کله انتخابات وشول نو د اکثريت لرلو سربېره يوسف رضا ګېلاني وبایله او صادق سنجراني وګټله. صادقسنجراني ۴۸ او یوسف رضا ګيلاني ۴۲ رايې اخیستې وي او رېټرننګ افسر د اپوزیشن کانديد ۷ رايې رد کړې وې. Читать дальше...

د پکتیا سیمه ییز چارواکي وايي، د واورې ښوئیدنې په پېښه کې ۲۵ وسله وال طالبان وژل شوي دي.  د پکتیا د پولیسو ویاند محمد لعل امیري ازادي راډیو ته وویل چې دا پېښه تېره شپه د پکتیا د اریوب ځاځیو ولسوالۍ اړوند د زغنې تنګي په سیمه کې هغه مهال رامنځته شوه چې وسله والو غوښتل د کرښې د هغه غاړې څخه د افغانستان خاورې ته را داخل شي.  د اریوب ځاځیو ولسوالۍ اوسېدونکو له دې وړاندې ازادي راډيو سره په خبرو کې له افغان حکومته په وار- وار غوښتنه کړې چې یاده لاره د وسله والو د تګ راتګ پر مخ وتړي، خو په خبره یې تر اوسه یې غږ نه دی اورېدل شوی. Читать дальше...

په امریکا کې د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي اداره وايي، تر پرون شنبې (د کب ۲۳مه) پورې دغه هېواد کې څه باندې ۱۰۵ میلیونه او ۷ لکه ۳ زره ډوزه واکسین خلکو ته ورکړل شوي دي.  د دغه مرکز په وینا نژدې ۶۹ میلیونه امریکایانو ته د مودیرنا، فایزر او بیواین ټیک او جانس اېنډ جانسن واکسین تطبیق شوی دی.  په امریکا کې د واکسیناسیون له چټکتیا سره د کرونا ویروس مثبتې پېښې د پام وړ کمې شوي دي.  د امریکا ولسمشر جو بایډن ویلي چې تر جولای پورې به ټول بالغ امریکایان د کرونا پر ضد واکسین شي.

په شمال زون کې کوچیان وايي چې د څارویو زرګونه هکتاره څړځایونه یې د سیمه ییزو ناقانونه وسله والو له خوا غصب شوي دي.  د شمال زون د کوچیانو لوی ریاست وايي چې یوازې بلخ، سمنګان او سرپل کې د کوچیانو د څارویو ۸۰ زره هکتاره څړځای د زورواکو له خوا لاندې شوی دی.  د دغې ادارې مشر فاروق عبیدي ازادي راډیو ته وویل چې د څارویو د څړځای د غصب ترڅنګ کوچیان خپلو څارویو ته د وښو له کموالي سره هم مخ شوي. هغه زیاته کړه: "د کوچیانو اساسي ستونزه څارویو ته د مالڅر نشتون دی. د کوچیانو د څارویو څار ځای هغه دولتي ځمکې... Читать дальше...

په برما یا میانمار کې د امنیتي ځواکونو له لوري د کودتا ضد مظاهرو د ځپلو په دوام یانګون کې لږ تر لږه ۲ تنه وژل شوي دي.  سیمه ییزو رسنیو نن یکشنبه (د کب ۲۴مه) وویل چې دواړه کسان د پولیسو له لوري ویشتل شوي دي.  د ښار په تجارتي مرکز کې د کودتا مخالفانو د اعتراض په دود پرلت وهلی او په داوي ساحلي ښار کې هم مظاهرې شوي دي.  ملګرو ملتونو ویلي چې د فبرورۍ د لومړۍ نېټې له کودتا وروسته امنیتي ځواکونو په دغه هېواد کې لږ تر لږه ۷۰ تنه وژلي دي.

د افغانستان د ننګرهار ولايت چارواکي وایي چې د جاسوسي ادارې (اين ډي ايس) ځواکونو ۱۹ تنه د هدفي وژنو، چاودنو او ځانمرګو بريدونو په تور نيولي دي. د ننګرهار چارواکو نیول شوي کسان د مارچ په ۱۴ مه نېټه د اين ډي ایس يا ملي امنیت ریاست په انګړ کې د رسنوالو پر وړاندې ودرول او ادعا یې وکړي چې هغوی سره یې چاوديدونکي مواد هم نيولي دي. په دې موقع د ننګرهار والي ضياالحق امرخېل وويل: ((په نيول شويو کسانو کې ۴ تنه د وسله والو طالبانو د ښاري شبکې غړي دي چې د مولوي حبیب الله چې په قاري خالد مشهور دی، اړوند کسان... Читать дальше...

د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې زیمبابوې ته په دوهمه ټېسټ لوبه کې په ماتې ورکولو د ټېست سیالیو لړۍ مساوي کړه.  د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې نن زیمبابوې ته په ۶ ویکټونو ماتې ورکړه.   په دوهمه ټېست سیالۍ کې د افغانستان تکړه باولر راشدخان د سیال ټیم ۱۱ لوبغاړي وسوځول.  نوموړي په لومړۍ ټېسټ لوبه کې برخه نه لرله.   افغانستان په دوهمه پاڼۍ یا اننګز کې ۱۰۸ منډو ته اړتیا لرله.   افغان لوبغاړی حشمت الله شهیدي چې په دې سیالۍ کې یې دوه سلیزې پوره کړې، د مسابقې غوره لوبغاړي جایزه وګټله.  دواړه ټیمونه به درې شل اووره سیالۍ هم وکړي.

سریلانکا پرون شنبه (د کب ۲۳مه) بورقع منع کړه او څه باندې زر مدرسې یې بندې کړې.  د سریلانکا د عمومي امنیت وزیر سارات ویراسیکر په یوه خبري غونډه کې وویل چې په کابینه کې پرېکړه شوې چې د مسلمانو ښځو د مخ پر پټولو بندیز ولګول شي.  ده د سریلانکايي مسلمانو ښځو په منځ کې بورقه یو نوی وارداتی شی او د سختدریځۍ نښه وبلله.  په دې بندیز کې د سر پټول شامل نه دي.  ښاغلي ویراسیکر وویل چې دا پرېکړه ملي امنیت ته د خطرونو له کبله شوې ده.  وروسته له دې چې په ۲۰۱۹ میلادي کال د سریلانکا په هوټلونو او کلیساوو... Читать дальше...

د افغانستان ولسمشر اشرف غني د امریکا د پوځ د مرکزي قوماندانۍ له قوماندان جنرال مک کېنزي سره د سولې پر پروسې خبرې وکړې.  د ارګ له خبرپاڼې سره سم، پرون مازدېګر دواړو خواوو د افغانستان د سولې د پروسې ترڅنګ د افغانستان د امنیتي وضعیت او د افغان امنیتي او دفاعي ځواکونو د ملاتړ په اړه هم خبرې وکړې.  په خبرپاڼه کې ویل شوي چې دواړو خواوو د تاوتریخوالو پر زیاتېدو اندېښنه وښوده.

ټاکل شوې چې د کرکټ د ۲۰۲۱ میلادي کال اسیا جام په جون میاشت کې ترسره شي. دا ځل د اسیا جام کوربتوب به ځکه د هند پرځای سریلانکا کوي چې پاکستان هند ته له تګه انکار کړی او که پاکستان یې کوربتوب کوي، نو بیا هندوستان وار له مخه په دې لوبو کې د نه ګډون ویلي دي. دا جام په ۲۰۲۰ میلادي کال کې ترسره کېده او نېټه یې سېپټمبر میاشت ښودل شوې وه، خو د کرونا له امله ۲۰۲۱ کال ته وځنډول شو. بل خوا هندوستان ټایمز لیکلي چې د پاکستان سوداګریزې لوبې که جون میاشت کې پیل شي، نو اسیا جام سره د وخت په لحاظ په ټکر کې راځي او دا ورته ستونزه جوړوي. Читать дальше...

د کندهار او کندز لوبډلې د وزلوبې د دوهم ملي لیګ اتلولي وګټله. د افغانستان د وزلوبې فدراسیون رئیس سیف الدین تندغان نن یکشنبه (د کب ۲۴مه) ازادي راډیو ته وویل چې کندهار او کندز ټیمونه د وزلوبې ملي لیګ پای لوبې ته لاره پیدا کړې وه چې دواړه ټیمونه سره مساوي شول او د لوبې ګټوونکي لوبډلې اعلان شوې. د نوموړي په خبره، دا لوبې چې اووه ورځې یې دوام وکړ د څلورو زونونو ترمنځ د ١٦ ولایتونو د چاپ اندازانو ترمنځ وشوې.

د امریکا ایوان نمايندګان د بیلاروس له حکومته غوښتنه کړې چې بلاګ ليکونکی، اېهار لوسېک دې ژر تر ژره خوشې کړي. لوسېک بلاګ ليکونکی او د ازادي اروپا راډيو همکار دی. په ايوان نمانيدګان کې د ډيموکرېټ ‌او ريپبلیکن دواړو ګوندونو په غړیو مشتمل د ټام لانټوس بشري حقونو کمیشن د بیلاروس په خپل بيان کې ويلي چې د لوسېک تر څنګ دې نور سیاسی قيدیان هم پرېښودل شي. د مارچ په ۱۳مه په يو بیان کې د ټام لانتوس بشري حقونو د کمیشن شریکو مشرانو د ډيموکرېټ ګوند د کانګرس غړي جيمز مييک ګورن او ريپبلکن کرسټوفر سميت ويلي چې له... Читать дальше...

په افغانستان کې د جګړې د بڼې بدلېدو په اړه اندېښنې په زیاتېدو دي. د افغانستان د کورنیو چارو وزیر مسعود انداربي تېره ورځ اسوشیټېډ پرېس خبري اژانس سره په مرکه هغه اندېښنو ته په ځواب کې چې د جګړې بڼه بدله شوې ویلي، طالبانو په سږ ۱۳۹۹ هجري کال د افغانستان هېڅ یوه سیمه تر ولکې لاندې نه ده راوستې. هغه وايي، دې کار ته به په راتلونکې کې هم اجازه ورنه کړي: "موږ فکر کوو چې افغان ځواکونو سږکال دا ثابته کړه چې طالبان ترې سيمې نه شي نیولای، موږ به د هغوی پر وړاندې چې له قانونه سرغړونه کوي ورځو او دا زموږ... Читать дальше...

په غزني کې نن یکشنبه په دوو جلا پېښو کې یو تن وژل شوی او لږ تر لږه ۷ نور ژوبل شوي دي.   د غزني د والي ویاند واحدالله جمعه زاده د لومړۍ پېښې په اړه وویل چې نامعلومو وسله والو د استېناف محکمې یو کار کوونکي وویشت:" ​نن سهار د غزني ولایت د دوهمې امنیتي حوزې اړوند د قلعه قدم په سیمه کې نامعلومو وسله والو د استېناف محکمې کمپیوټر کار چې قربان علي نومېده، په شهادت رسولی."  د جمعه زاده په وینا د استېناف محکمې دا مامور دنده ته روان و چې برید پرې وشو.  تېره میاشت د دې محکمې یو بل کار کوونکی هم دې ته په ورته برید کې وژل شوی و. Читать дальше...

د کابل فوټبال فدراسیون د نوروز جام سیالۍ نن یکشنبه(د کب ۲۴مه) پیل کړې. د افغانستان د فوټبال فدراسیون ویاند فیروز مشعوف نن ازادي راډیو ته وویل چې دغه سیالۍ د لسو ورځو لپاره د کابل په غازي لوبغالي کې د ۲۱ لوبډلو ترمنځ ترسره کېږي. نوموړي وویل چې په لومړۍ لوبه کې سباون لوبډلې ٣ د ١ پر وړاندې امید پنجشیر لوبډلې ته ماتې ورکړه او د سولې لوبډلې بیا ٣ د ٢ پر وړاندې له ځوانانو لوبډلې سیالي وګټله. د ښاغلي مشعوف په وینا، د نن ورځې وروستۍ لوبه د ګلرنګ او کوهدامن ترمنځ وشوه چې ګلرنګ لوبډلې ٥ _١ په وړاندې لوبه وګټله.

مشهوره افغان سندرغاړې افسانه نوابي د ۷۰ کلونو په عمر په جرمني کې وفات شوه.  افسانه په ۱۳۲۹ لمریز کال کې په کابل کې زېږېدلې وه او یوه له مخکښو ښځینه سندرغاړو څخه وه چې سلګونه سندري یې په دري او پښتو ژبو ویلي دي.  د افغانستان د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت د افسانې مړینه د موسیقۍ لپاره یوه ضایعه بللې ده.

د محبسونو د تنظیم اداره وايي، تېره شپه د پلچرخي محبس د اووم او شپږم بلاک د بندیانو ترمنځ په شخړه کې لږ تر لږه یو تن وژل شوی او ۴ نور ژوبل دي.  د دې ادارې ویاند فرهاد بایاني ازادي راډیو ته وویل چې د دوو ټپیانو حالت ښه نه وو او د ډاکترانو په سپارښتنه د درملنې لپاره د پولیسو روغتون ته وړل شوي دي.  ده د وژل شوي کس او د شخړې د علت په اړه څه ونه ویل.  د راپورونو له مخې دا نښته پرون شنبه (د کب ۲۳مه) ماښام وشوه او د پولیسو د مداخلې په نتیجه کې پای ته ورسېده.

که څه هم په مسکو کې د افغانستان د سولې په اړه غونډې ته یوازې ۴ ورځې پاتې دي، خو لا هم د افغان د حکومت له‌ خوا دې غونډه کې د ګډون کوونکي پلاوي نوم‌ لړ روښانه نه دی. د افغانستان حکومت د مسکو او ترکیې په غونډو کې د خپل ګډون کولو پرېکړه اعلان کړې ده. د جمهور رئیس غني د ملي امنیت سلاکار حمدالله محب پرون د شنبې(د کب ۲۳مه) په ورځ وویل، د ملي مصالحې عالي شورا او د بهرنیو چارو وزارت په دې کار کوي چې څه ډول یو پلاوی دې غونډو ته واستوي. هغه زیاته کړې وه، که دې غونډو کې د طالبانو له ‌خوا په قطر کې مېشت... Читать дальше...

د درمل جوړولو دا انګلیسي – سوېډڼي شرکت لا دمخه له دې کبله تر فشار لاندې دی چې څو هېوادونو د وینې د غوټه کېدو له وېرې د دې اسټرازِنِکا واکسینونو عملي کول وځنډول.  ځینې هېوادونو د دې سربېره چې د روغتیا نړیوال سازمان او د اروپا د درملو معیار تاییدونکې ادارې د  اسټرازِنِکا واکسین خوندي بللی، د دې واکسینونو کارول ځنډولي دي. د دې واکسین د خونديتوب په اړه اندېښنې داسې مهال راپورته کېږي چې  اسټرازِنِکا ویلي، د صاداراتو برخه کې محدودیتونو د دوی مخه نیولې چې له خپلې نړیوالې شبکې د واکسینونو ستنې ترلاسه... Читать дальше...

پاکستان جمهوري تحریک د سېنېټ د مشر او مرستیال لپاره په شوو ټاکنو کې تر ماتې وروسته د کړنلارې جوړولو لپاره د مارچ په ۱۶مه غونډه رابللې. د پاکستانیو رسنیو په وینا، تمه ده چې له څو اپوزیشن ګوندونو څخه جوړ د دې تحریک په دې غونډه کې به د حکومت پرضد د روانې میاشتې له ۲۶مې د اعلان شوي لانګ مارچ او له اسمبلیو د استعفا په اړه هم بحث وشي. دا له هغه وروسته ده چې د مارچ په ۱۲مه شوو، د سېنېټ د مشر او مرستیال د ټاکلو په انتخاباتو کې د پاکستان جمهوري تحریک نوماندانو له حکومتي امېدوارانو څخه ماته وخوړه.  ... Читать дальше...

د افغانستان د ملي امنیت سلاکار حمدالله محب د مارچ په ۱۳مه په کابل کې په يوه خبري غونډه کې وويل چې افغان حکومت تیار دی چې دې غونډو ته خپل پلاوي ولېږي خو د ده په وینا لا هم په دې غونډو کې د ګډونوالو کچه نده معلومه. نوموړي زیاته کړه چې د افغانستان بهرنیو چارو وزارت او د روغې جوړې عالي شورا پر دې کار کوي چې د نورو هېوادونو او طالبانو د ګډون کچه معلومه کړي. د روس بهرنيوو چارو وزارت ويلي چې په مسکو کې به د افغانستان په اړه غونډه د مارچ په اتلسمه کېږي. د راپورونو ترمخه د ترکیې په استنبول کې به بله غونډه د مارچ په ۲۷ وشي. Читать дальше...

د خوست د لکڼو اړوند د سرکي بوړيو په غریزه سیمه کې د زده کوونکو لپاره درې پوړيزه ودانۍ جوړه شوه. د دې سيمې هلکانو او نجونو له دې مخکې تر ګورګورو لاندې په ازاده فضا کې زده کړې کولې. په خوست کې تېر يو کال کې د ۱۱۶ ښوونځیو لپاره لويې او وړې ودانۍ جوړې شوي، خو د مسوولینو په وینا لا هم د دې ولایت ۱۰۰ ښوونځي ودانۍ نه لري. نور حال په ويډيويي راپور کې.